آیت الله سید محمد حسینی همدانی معروف به آقا نجفی همدانی از اعاظم حکما و عرفای معاصر در سال 1283 شمسی در بیت علم و تقوا در نجف اشرف به دنیا آمد. وی در کودکی به همراه پدر به همدان رفت و در 21 سالگی برای ادامه دروس، رهسپار حوزه علمیه نجف شد.
آیت الله همدانی در نجف از محضر عالمان نام آوری همچون میزای نایینی، محمد حسین غروی اصفهانی، سید حسین بادکوبه ای، میرزا علی آقا قاضی طباطبایی و میرزا عبدالغفار مازندرانی، فقه اصول، کلام و فلسفه را فرا گرفت و در این درس ها با آیات عظام: سید ابوالقاسم خویی، سید محمد هادی میلانی و علامه سید محمد حسین طباطبایی و… مباحثه می کرد. این عالم ربانی به قدری از لحاظ علمی و فقهی مورد توجه میرزای نایینی واقع شد که به ایشان گواهی اجتهاد داد و آقا نجفی نیز به شرف دامادی آن مرجع بزرگ نائل شد. آیت الله همدانی پس از اخذ اجازات متعدد اجتهاد از علمای بزرگ نجف، قصد وطن نمود و پس از اقامت 22 ساله در نجف راهی همدان گردید. از آن پس به تدریس و تالیف و ارشاد مردم پرداخت و در همدان ماندگار شد. آقا نجفی همدانی پایبندی خاصی به انجام مستحبات و پرهیز از مکروهات داشت و از آوازه گری و شهرت و ریاست به شدت احتیاط می کرد. ایشان با توجه به اینکه علاوه بر فقه و اصول فلسفه نیز خوانده بود، اندیشه استدلالی و علمی داشت و به شبهات و مشکلات فکری روز توجه می نمود. از آیت الله همدانی آثار متعددی به یادگار مانده است که انوار درخشان در تفسیر قرآن در 18 جلد، درخشان پرتوی از اصول کافی در 6 جلد و معاد جسمانی و روحانی از آن جمله اند. سرانجام آن فقیه بزرگ در سحرگاه نهم مهر 1375 شمسی در نودو سه سالگی بدرود حیات گفت و پس از تشییع با شکوهی در همدان و مشهد، در جوار مرقد شیخ بهایی در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
منبع: علی حائری و همکاران، روز شمار شمسی(قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما،1382)ص209.(با اندکی دخل و تصرف از سوی دکتر مرتضی شیرودی)
