نام کتاب : پان ترکیسم یک قرن در تکاپوی الحاق گری
نویسنده : جیکوب لاندو، مترجم دکتر حمید احمدی،
چاپ اول 1382
یکی از عمده ترین تحولات سیاسی و فکری خاور میانه در آغاز قرن بیستم ظهور جریان ناسیونالیسم در سراسر منطقه بود که از این میان سه جریان ناسیونالستی عرب ترک و ایرانی بیش از همه بر سیر تحولات منطقه تاثیرگذاشتند. ناسیونالیست ترک در آغاز، ماهیت قومی داشت و در مراحل آغازین خود در پی تاسیس یک دولت جدید مبتنی بر گروه قومی ترک بودند. این ویژگی، بخصوص پس از بحران هویت شدیدی که در پایان قرن نوزدهم جامعه عثمانی را در برگرفته بود، باعث شد تا ناسیونالیسم قومی ترک به تدریج جنبه رمانتیک به خود گرفته و به مرزهای افراطی ایدیولوژی های پان قدم بگذارند و در پی گسترش نفوذ سرزمین خود به مناطق همجوار و گاه دور از مرزهای خود برآیند.
پان ترکیسم به مفهوم عام خود جنبشی ایدیولوژیک سیاسی و تا حدی فرهنگی است که می خواهد وحدت بیشتر مردمان ترک تبار جهان را شاید به شکل استقرار یک کنفدراسیون از کشورهای ترک و حتی یک فدراسیون ترکی به ارمغان آورد.بنیادهای جنبش پان ترکی به یک قرن پیش باز می گردد. انتشار روزنامه ترجمان از سوی اسماعیل بیک در 1883 اولین حادثه مهم تاریخ پان ترکیسم بود. سقوط اتحاد جماهیر شوروی در 1991 شرایط احیای جنبش پان ترکیسم را فراهم ساخت. ترکیه دیگر تنها کشور مستقل ترک محسوب نمی شد. ازبکستان آذربایجان ترکمنستان قرقیزستان و قزاقستان از سلطه استعماری رهایی یافتند و در همان سال مجمع خلق های ترک تبار در قازان تاسیس شد. این حادثه را باید سنگ بنای مهمی در تاریخ پان ترکیسم دانست چون نشانه آغاز مرحله نهادی جنبش پان ترکیسم است. متفکران این جنبش پان ترکیسم را، جذاب ترین جایگزین برای ناسیونالیسم افراطی اسلام بنیادگرا و غربی شدن سکولار می دانند و می خواهند تصویر منفی خود را که قبلا چیزی جز ابزار بلند پروازی های سیاسی آنکارا بود را از میان برده و برای توفیق در دستیابی به ادغام مردمان ترک تبار جهان بیشتر بر زبان فرهنگ و حقوق بشر تمرکز کنند. این کتاب اثر جامعی است که سیر تحول پان ترکیسم از هنگام ظهور(نیمه دوم قرن نوزدهم) تا پایان قرن بیستم را بررسی می کند. این اثر توسط جیکوب لاندو استاد اسبق مطالعات خاورمیانه دانشگاه عبری بیت المقدس در سال 1995 پس از تحولات جدید ناشی از فروپاشی شوروی و احیای مجدد پان ترکیسم و تبدیل آن به ایدیولوژی نیمه رسمی دولت ترکیه و ایدیولوژی رسمی جمهوری آذربایجان چاپ شد.در این کتاب، سعی شده است توصیف دقیق از فعالیت های پان ترکیسم بویژه در سطح انتشار مطبوعات و کتابهای گوناگون از ابتدا تا کنون را ارایه دهد و با استفاده از فعالیت های مطبوعاتی و سیاسی در داخل ترکیه به معرفی دقیق دیدگاه ها و ایدیولوژی های گروهای پان ترکیست ترکیه بپردازد و به ماهیت و اهداف ایدیولوژی پان ترکی بویژه ویژگی نژادپرستانه و الحاق گرایانه آن اشاره کند. این کتاب از هفت فصل تشکیل می شود که گسترده ترین کتابنامه پیرامون پان ترکیسم محسوب می شود و در لابلای فصول گوناگون آن صدها منبع مربوط به پان ترکیسم و اندیشه های نظریه پردازان و فعالان آن و فعالیتهای آنان برای پیشبرد پروژۀ پان ترکی ارایه شده است.
