کتابشناسي کتابشناسي هاي امام حسين (ع)

هر پژوهشي بايد مسبوق به كتابشناسي باشد و حتي اگر موضوع پژوهش كتابشناسي است, بايد نخست كتابشناسي آن (كتابشناسي كتابشناسي‏ها) را, فراهم كرد, بدين رو هنگامي كه اين پژوهنده عهده‏دار فراهم كردن كتابشناسي امام حسين ـ ع ـ شد, نخست كوشيد كتابشناسي كتابشناسي‏هاي امام حسين را فراهم كند. در آغاز مي‏پنداشت كه حدّاكثر ده كتابشناسي امام حسين منتشر شده است, امّا در طي يك سال كاوش و پژوهش به بيش از چهل كتابشناسي دست يافت و هر كس شنيد ناباورانه در شگفت شد.

در اين رساله, چهل و سه كتابشناسي دربارة امام حسين, معرّفي توصيفي شده است. اين كتابشناسي‏ها, كتاب و يك بخش از كتاب و مقاله است. اغلب كتابشناسي‏ها يك بخش از كتاب است و كمترين آنها كتاب است. بيفزاييم كه اغلب كتابشناسي‏ها, نابسامان و ناروشمند و ناقص است. كامل‏ترين كتابشناسي امام حسين, از آن عبدالجبار رفاعي است كه در ضمن كتاب معجم ما كتب عن الرسول و اهل البيت صلوات الله عليهم چاپ شده و در آن 3215 كتاب و مقاله معرّفي گرديده است و , با وجود اين, خالي از كاستي و نادرستي نيست.

1. استادي, رضا. «كتابنامه امام حسين عليه السلام». چاپ شده در كتاب چهل مقاله:

كتابنامه ـ كتابشناسي ـ شرح حال. چاپ اوّل: قم, كتابخانة عمومي آيت الله العظمي مرعشي نجفي, 1371. ص 399- 426 , وزيري.

در اين كتابشناسي, كه پيشتر در مجلّة كيهان‏ انديشه (شمارة 13, مرداد و شهريور 1366) چاپ شده بود, بيش از پانصد كتاب, در دو بخش, معرّفي شده است. در بخش اوّل به معرّفي كتاب‏هاي اختصاصي پرداخته شده و در بخش دوم به معرّفي كتاب‏هايي كه بخش از آن دربار? امام حسين ـ ع ـ است. در آغاز اين كتابشناسي به كامل نبودن آن تصريح و گفته شده كتابشناسي حاضر «گزيده» است.

2. اميني, محمّد هادي. «المؤلفون في الامام الحسين و ثورته المقدسة». العدل. سال اول, شماره 16, 1386 ق. ص 19- 21.

برخي از نويسندگان دربارة امام حسين ـ ع ـ و آثارشان معرّفي شده‏اند.

3. ايراني قمي, اكبر (به كوشش), «اصحاب امام حسين (ع) و ساير شهداي كربلا».

چاپ شده در كتاب فهرست موضوعي تراجم: راهنماي منابع شرح حال پيامبران, ائمّة اطهار ع, امامزدگان, صحابه و … موجود در كتابخانة آية الله العظمي مرعشي نجفي (قدّه).

چاپ اوّل: قم, كتابخانة آيت الله مرعشي 1371. د 1, ص 286- 290, وزيري.

سي و دو كتاب چاپي دربارة اصحاب امام حسين ـ ع ـ و شهيدان كربلا, كه دركتابخانة آيت الله مرعشي وجود دارد, معرّفي شده است.

4. ايراني قمي, اكبر (به كوشش). «حضرت امام حسين (ع)». چاپ شده در كتاب فهرست موضوعي تراجم: راهنماي منابع شرح حال پيامبران, ائمة اطهار ع, امامزادگان, صحابه و …. موجود در كتابخانة آية الله العظمي مرعشي نجفي (قدّه). چاپ اوّل: قم, كتابخانه آيت الله مرعشي, 1371. د 1, ص 131- 147, وزيري.

صد و پنجاه كتاب چاپي دربارة امام حسين ـ ع ـ كه دركتابخانة آيت الله مرعشي موجود است, معرفي شده است.

5. ايراني قمي, اكبر (به كوشش). «زينب و ساير بانوان كربلا». چاپ شده در كتاب فهرست موضوعي تراجم: راهنماي منابع شرح حال پيامبران, ائمّه اطهار ع, امامزادگان, صحابه و … در كتابخانة آية الله العظمي مرعشي نجفي (قدّه). چاپ اوّل: قم, كتابخانة آيت الله مرعشي, 1371. د 1, ص 279- 285. وزيري.

پنجاه كتاب چاپي دربارة بانوان كربلا, كه در كتابخانة آيت الله مرعشي موجود است, معرفي شده است.

6. ايزدپناه, عباس با ياري رسول جعفريان. «سخني در باب منابع عاشورا شناسي».

چاپ شده در كتاب معاونت آموزش دفتر تبليغات اسلامي (گرد آورنده). ره توشه راهيان نور (ويژه محرم). چاپ اوّل: قم, دفتر تبليغات اسلامي, 1375. ص 213- 220, وزيري.

شامل معرّفي سي كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ است. اغلب كتابهاي معرّفي شده جديد است و مشخصات كتابشناختي آنها نيامده و به توصيف آنها پرداخته نشده و تنها به ذكر نام كتاب و نويسنده اقتصار گرديده است.

7. پژوهشكده باقر العلوم (ع). كتابنامة امام حسين عليه السّلام. فتوكپي. قم, پژوهشكده باقر العلوم (ع), [1371]. 4+6+43 ص, رحلي.

شامل معرّفي كتاب‏هاي فارسي چاپ شده دربارة امام حسين ـ ع ـ و يارانش است. در بخش اوّل حدود هشتاد كتاب مستقل معرّفي شده و در بخش دوم به مطالب برخي از كتاب‏ها اشاره گرديده است. در معرّفي كتاب‏ها تنها به عنوان كتاب, نام نويسنده و ناشر اقتصار شده است.

8. پژوهشكده باقر العلوم عليه السّلام. كتابنامه عاشورا. فتوكپي. قم, پژوهشكده باقر العلوم عليه السّلام. بي تا. 9+30 ص, رحلي.

دويست و سي و پنج كتاب و مجلّه دربارة امام حسين ـ ع ـ و عاشورا معرفي شده است. برخي آثار, مكرّر معرفي شده و برخي ديگر خارج از موضوع است و تنها چند صفحة آن به موضوع كتابشناسي اختصاص دارد. در معرّفي كتابها فقط به عنوان كتاب, نام نويسنده و ناشر اقتصار شده است.

9. پژوهشكده باقر العلوم عليه السّلام. كتابنامه محرم. فتوكپي. قم, پژوهشكده باقر العلوم عليه السّلام, بي تا, 13 ص, رحلي.

هفتاد و سه كتاب و مجلّه دربارة امام حسين ـ ع ـ و محرّم معرّفي شده است. برخي آثار يكسره خارج از موضوع است. در معرّفي كتاب‏ها فقط به عنوان كتاب, نام نويسنده و ناشر اقتصار شده است.

10. تبريزيان (حسّون), فارس. «أوّل من كتب المقتل إلي زمن السّيد ابن طاووس».

چاپ شده در كتاب رضي الدّين ابي القاسم علي بن موسي بن جعفر بن طاووس. الملهوف علي قتلي الطّفوف. تصحيح و مقدمة فارس تبريزيان (حسّون), چاپ اول: [قم], دارالاسوة, 1414 ق. ص 31-41 , وزيري.

11. تقيان, لاله و جمشيد كيانفر. « كتابشناسي تعزيه». فصلنامه تئاتر. شماره 13, بهار 1370. ص265-310 .

اصل اين مقاله را, كه به نظر مي‏رسد شامل معرّفي آثار متعدّدي دربارة تعزيه باشد، نگارندة اين سطور ملاحظه نكرد. مشخصات آن در كتاب فهرست مقالات فارسي در زمينة تحقيقات ايراني, از ايرج افشار (چاپ اول: تهران, شركت انتشارات علمي و فرهنگي, 1374), ج 5, ص 35, آمده است.

12. چلكووسكي, پيترجي. «كتابشناسي». چاپ شده در كتاب تعزيه: نيايش و نمايش در ايران. [عنوان روي جلد: تعزيه, هنر بومي پيشرو ايران.] ترجمة داوود حاتمي. چاپ اوّل: تهران, شركت انتشارات علمي و فرهنگي, 1367. ص. 365 – 387.

كتاب‏ها و مقالات متعدّدي درباره تعزيه, كه اغلب آنها به زبان انگليسي و فرانسوي است, معرّفي شده است.

13. حاج سيد جوادي, سيد كمال. «فهرست كتابهاي منتشر شده دربارة بدعت‏ها و سنن مذهبي شيعيان». چاپ شده در كتاب فهرستوارة ايرادات و شبهات عليه شيعيان در هند و پاكستان. يادداشت احمد مسجد جامعي. تهيه شده در مركز بازشناسي اسلام و ايران. چاپ اول: [تهران], معاونت پژوهشي و آموزشي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي, 1375. ص 123 – 127, رقعي.

بيست و هفت كتاب در ردّ عزاداري و برپايي تعزيه براي امام حسين ـ عـ معرفي شده است. اين كتاب‏ها به زبان اردو است و در هندوستان و پاكستان منتشر شده است.

14. حاج سيد جوادي, سيد كمال. « حادثه كربلا». چاپ شده در كتاب فهرستوارة ايرادات و شبهات عليه شيعيان در هند و پاكستان. يادداشت احمد مسجد جامعي. تهيه شده در مركز بازشناسي اسلام و ايران. چاپ اول: [تهران], معاونت پژوهشي و آموزشي وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامي, 1375. ص 62 – 64, رقعي.

نُه كتاب, در ردّ قيام امام حسين ـ ع ـ معرفي شده است. اين كتاب‏ها به زبان اردوست و در هندوستان و پاكستان منتشر شده است.

15. حاج سيد جوادي, سيد كمال. « قاتلان امام حسين (ع)». چاپ شده در كتاب فهرستوارة ايرادات و شبهات عليه شيعيان در هند و پاكستان. يادداشت احمد مسجد جامعي. تهيه شده در مركز بازشناسي اسلام و ايران. چاپ اول: [تهران], معاونت پژوهشي و آموزشي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي, 1375. ص 62 – 64, رقعي.

نُه كتاب, كه در آنها ادّعا شده قاتلان امام حسين ـ ع ـ از شيعيان او بودند, معرّفي گرديده است. اين كتاب‏ها به زبان اردوست و در هندوستان و پاكستان منتشر شده است.

16. حبيبي, نجفقلي (گردآوري و تنظيم). كتابشناسي امام حسين عليه السّلام. چاپ اول: [تهران], مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني (س), 1374. 259ص, وزيري.

در اين كتابشناسي, كه توصيفي نيست, نزديك به نهصد عنوان كتاب دربارة امام حسين ـ ع – و يارانش در ضمن هشت بخش, معرفي شده است. پديدآورنده به كامل نبودن اين كتابشناسي تصريح كرده است.

17. حسيني جلالي, محمد حسين. «الامام الحسين عليه السّلام». چاپ شده در كتاب فهرس تراث أهل البيت (ع). چاپ دوم: بيروت. مؤسسة الأعلمي. 1418. ص 125-126 وزيري.

سه كتاب, كه شامل گزيده‏اي از احاديث امام حسين ـ ع ـ است, معرّفي شده است.

18. دواني, علي. «نقد و بررسي مقاتل موجود». چاپ شده دركتاب پژوهشكده علوم انساني امام حسين (ع). خورشيد شهادت: مجموعه مقالات برگزيده اولين سمينار بررسي ابعاد زندگاني امام حسين عليه السّلام.

چاپ اول: تهران, دانشگاه امام حسين (ع), 1374. د 1, ص 341 – 366, وزيري.

19. «ده سال با كتاب عاشورا». كتاب هفته. دورة جديد, شمارة21, چهارم ارديبهشت, 1378, ص 6.

هشتاد و چهار كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ كه اغلب آنها فارسي است و از سال 1367 تا 1377 منتشر شده، معرفي گرديده است.

20. رادفر, ابوالقاسم. «گُزيدة كتابشناسي تعزيه». كيهان فرهنگي. سال چهارم, شمارة 7. شمارة پياپي 43, مهر 1366. ص 33- 34.

در حدود هفتاد كتاب و مقاله دربارة تعزيه, كه اغلب كتابها مستقلاً در اين باره نيست، معرفي شده است.

بر اين مقاله استدراكي نوشته شده كه عنوان ندارد و به قلم محمد حسن رجائي زفره‏اي است و در آن ده اثر ديگر معرّفي شده است. اين استدراك در همان مجله (سال چهارم, شمارة 10, شمارة پياپي 46, دي 1366), ص 15, چاپ شده است.

21. روسي, اتور و السيو بو مباچي. فهرست توصيفي نمايشنامه‏هاي مذهبي ايراني(مضبوط در كتابخانة واتيكان). گردآورندة نسخ، انريكو چرّولي. ترجمة جابر عناصري. چاپ اول: تهران, مؤسّسة فرهنگي گسترش هنر, 1368. 290ص, وزيري.

در اين كتاب به معرّفي هزار و پنجاه مجلس تعزية ايراني پرداخته شده است. همة نسخه‏هاي اين تعزيه‏ها در كتابخانة واتيكان است و محور همة آنها امام حسين ـ ع ـ مي‏باشد. اين كتاب در سال 1961 ميلادي در ايتاليا منتشر شد.

22. رفاعي, عبدالجبّار. «دليل الباحث عن الامام الحسين بن على بن أبى طالب(ع) باللغة العربية». التوحيد. سال پنجم, شمارة سي‏ام, محرّم ـ صفر 1408. ص 92 – 109.

دويست و سي هشت مقاله و كتاب, چاپ شده و نشده و مستقل و غير مستقل, دربارة امام حسين ـ ع ـ معرفي شده است. در آغاز اين كتابشناسي به جامع نبودن آن تصريح شده است.

23. رفاعي, عبدالجبّار. «كشاف بالكتابات العربية حول ثورة الامام الحسين (ع) و آثارها». رسالة الحسين عليه السّلام . سال اوّل, شماره اوّل, 1411 ق. ص 213- 221. سال اوّل, شمارة دوّم, 1412 ق. ص 207 ـ 216.

صد و بيست و دو كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ و يارانش, كه عنوان آنها با حرف «آ» و «ا» آغاز مي‏شود، معرّفي شده است. اين مقاله ادامه داشته است، امّا با تعطيلي مجلّه, امكان چاپ نيافت.

24. رفاعي, عبدالجبّار, معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم. چاپ اول: تهران, وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي, 1371. ج 7, ص 76 – 461 و ج 8 . ص 5-155 , وزيري.

قِسم پنجم اين اثر كتابشناسي امام حسين ـ ع ـ است و شامل اغلب صفحات جلد هفتم و كمي ازجلد هشتم است. در اين قسم 3215 كتاب و مقاله معرّفي شده كه بيشترينة آنها به زبان عربي و فارسي و تعدادي از آنها به زبان اردو و تعداد كمتري به زبانهاي ديگر است. معدودي از كتاب‏ها مستقلاً دربارة امام حسين ـ ع ـ نيست و برخي از آنها دربارة اصحاب و اهل بيت آن حضرت است. اين كتابشناسي كامل‏ترين كتابشناسي امام حسين ـ ع ـ است.

25. صاحبي, محمد جواد. «مقتل و مقتل نگاران». كيهان فرهنگي. سال يازدهم, شمارة 4, شمارة پياپي 111. تير 1373. ص 31 – 33 .

گزارشي مختصر از سير مقتل‏نگاري ارائه شده است. نويسنده هم به مقتل‏هاي مستقل و هم به كتاب‏هايي كه بخشي از آن در موضوع مقتل امام حسين ـ ع ـ است، اشاره كرده است. اين مقاله در كتاب مقتلُ الشمس: تحقيق و تحليل تاريخ نهضت حسيني, از همين نويسنده, چاپ شده است. (چاپ سوم: قم, انتشارات هجرت, 1375).

26. صحتي سردرودي, محمد. «گزيدة كتابشناسي توصيفي امام حسين (ع)». پاسدار اسلام. سال يازدهم, شمارة 174, خرداد 1375. ص 49 ـ 56.

شامل معرّفي شصت كتاب و مجله دربارة امام حسين ـ ع ـ است. آثار معرّفي شده بر حسب نوع (منابع دست اوّل, احاديث امام, كتاب‏هاي انتقادي و . . . ) از يكديگر تفكيك شده است. اغلب كتاب‏ها به اختصار توصيف شده و چند كتاب توصيف نشده است.

27. صفرعلي‏پور, حشمت الله و ديگران. كتابشناسي امام حسين عليه السّلام, ج1: كتابنامه. چاپ اول: [قم], پژوهشكدة تحقيقات اسلامي نمايندگي ولي فقيه سپاه, 1377. شش+586 ص, وزيري.

برخي ازكتابهاي معرّفي شده مستقلاً دربارة آن حضرت است و بسياري ديگر فقط بخش اندكي از آن در اين‏باره است و اينها از يكديگر تفكيك نشده است. پاره‏اي از كتاب‏ها مكرّراً معرفي شده و ترجمه‏هاي پاره‏اي ديگر از كتاب‏ها به صورت مستقل معرّفي شده است. اطلاعات كتابشناختي اغلب كتاب‏ها غلط يا ناقص است.

28. طباطبائي, سيد عبدالعزيز.«المدوّنات التأريخيه لواقعه الطف. دراسة ببليوغرافية». الموسم. مجلد سوم, شماره 12, 1412. ص 143- 147.

هفده كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ معرّفي شده است. در عنوان همه كتاب‏ها كلمة «مقتل» آمده و همة آنها عربي و از كتاب‏هاي گذشتگان است و نويسندگان آنها سنّي هستند.

اين مقاله بخشي از تحقيق نويسنده با عنوان أهل البيت عليهم السّلام في المكتبة العربية است كه پيشتر در مجلة تراثنا چاپ شده بود و متن كامل آن, ذيل همين عنوان, چاپ شده است. (چاپ اول: قم, مؤسّسه آل البيت, 1417 ق). ص 532- 548.

29. عندليب همداني, حسين. «مقتل نگاري». چاپ شده در كتاب ثار الله: خون حسين عليه السّلام در رگهاي اسلام. چاپ اول: قم, انتشارات در راه حق, 1376. ص 85 – 96, وزيري.

شامل بحثي است درباره «نخستين مقتل», «منابع اوّليه مقتل», « مقاتل از ميان رفته», «نخستين مقتل فارسي», «مقاتل اهل سنّت», «دفاع از لهوف» و . . .

30. غفوري, علي. «كتابهايي در زمينة نهضت حسيني». چاپ شده در كتاب گوشه‏اي از سرگذشت و شهادت امام حسين. [تهران], فجر، 1356. ص 199- 231, رقعي.

شامل معرّفي سيصد و سي كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ است. برخي از كتاب‏ها فقط بخشي از آن دربارة امام است. مشخصات كتابشناختي بعضي از كتابها كامل نيست.

31. فدائي (عراقي), غلامرضا. «حسين بن علي». چاپ شده دركتاب گزيدة كتابشناسي توصيفي اسلامي. [تهران]. دفتر نشر فرهنگ اسلامي, [1356؟]. ص394 – 402, وزيري.

سي و سه كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ كه همة آنها فارسي و از معاصران است, معرّفي توصيفي شده است.

32. فرّخ زادي, مجيد. «هفتاد و دو كتاب به ياد هفتاد دو شهيد كربلا». زن روز. شنبه, 20 تير 1371, شمارة 1376. ص 38 – 39 و 56.

شامل معرّفي هفتاد و دو كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ است. اغلب كتاب‏ها در دسترس و در شمار آثار دست دوم است.

33. «فهرست پاره‏اي از كتابها و آثاري دربارة امام حسين عليه السّلام». چاپ شده در كتاب انتشارات شفق (گردآورنده). مقالاتي دربارة حضرت امام حسين (ع). قم, انتشارات شفق, 1357. ص 53- 75, رقعي.

در مقالة مزبور, كه نام پديد آورندة آن قيد نشده نزديك به دويست كتاب درباره امام حسين ـ ع ـ معرفي شده است. معدودي از كتاب‏ها مستقلاً دربارة آن حضرت نيست.

34.كميتة فرهنگي جهاد سازندگي استان تهران. « امام حسين عليه السّلام». چاپ شده در كتاب مجموعه موضوعي كتاب. [تهران], انتشارات جهاد سازندگي, 1358. 138ص, وزيري.

سي و سه كتاب فارسي دربارة امام حسين ـ ع ـ معرّفي شده است.

35. محدّث همداني, ميرزا عبدالرزّاق. مجموعة الفوائد المتفرقة. خطي.

شيخ آقا بزرگ تهراني در الذّريعة (ج 20, ص 79), ضمن معرّفي كتاب مزبور مي‏گويد كه در آن, از جمله, فهرست كتاب‏هاي دربارة امام حسين ـ ع ـ آمده است.

36. محدّثي, جواد. «كتابنامة عاشورا» چاپ شده در كتاب فرهنگ عاشورا. قم, نشر معروف, 1374. ص 362- 365, وزيري.

نزديك به شصت كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ معرّفي شده است. در معرّفي كتاب‏ها فقط نام نويسنده و عنوان كتاب اقتصار گرديده است. در پايان به دسته‏بندي كتاب‏هاي دربارة امام حسين پرداخته و به شانزده دسته تقسيم شده است.

37. محدّثي, جواد. موضوعات و منابع بحث از قيام كربلا. چاپ اول: [تهران], سازمان تبليغات اسلامي, 1369. 38 ص, پالتويي.

عنوان روي جلد: فهرست كتب و موضوعات پيرامون واقعة كربلا.

در آغاز پاره‏اي از موضوعات درباره كربلا و منابع معرفي شده و سپس به هشتاد كتاب دربارة عاشورا اشاره گرديده است. پديد آورنده فقط عنوان كتاب‏ها و نام نويسندگانشان را آورده و از ارائة مشخّصات كتابشناختي آنها خودداري كرده است.

اين اثر درمجلة حوزه (سال هفتم, شماره سوم, شماره پياپي 39, مرداد و شهريور 1369), ص 135- 149, و در كتابي با اين مشخصات به چاپ رسيده است: معاونت آموزش دفتر تبليغات اسلامي (طرح هجرت). ره توشه راهيان نور, ويژه مُحرم (1418ق – 1376ش). چاپ اول: قم, دفتر تبليغات اسلامي, 1376. ص 491 – 519.

38. مركز پژوهش دفتر تبليغات اسلامي. «كتابشناسي توصيفي امام حسين (ع) و عاشورا». چاپ شده دركتاب مركز پژوهش و تحقيقاتِ معاونت آموزش و پژوهش سازمان تبليغات اسلامي (تدوين و تنظيم). بر شطّي از حماسه و حضور: مجموعه مقالات به مناسبت ايام تبليغي ماه محرم و صفر 1417 مطابق با خرداد و تير 1375 (ويژه مبلغين). چاپ اول: تهران, سازمان تبليغات اسلامي, 1375. ص 88-102, وزيري.

نوزده كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ و عاشورا معرّفي توصيفي شده است. نزديك به همة كتاب‏ها به زبان فارسي و از نويسندگان معاصر است.

39. موحد ابطحي, سيد علي. «كتاب نامه زيارت عاشوراء». چاپ شده در كتاب ميرزا ابوالفضل طهراني. شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور. تقريظ محمد حسن حسيني (شيرازي). تصحيح سيد علي موحّد ابطحي. چاپ سوم، [قم], مصحّح كتاب, 1370. ج 2 ص 418 ـ433, وزيري.

سي و يك كتاب چاپ نشده و چهارده كتاب چاپ شده دربارة زيارت عاشورا معرفي شده است.

40. نجفي, سيد محمد باقر. «حسين بن علي». چاپ شده در كتاب دين نامه‏هاي ايران: كتابشناسي موضوعي كتابهاي ديني ايران. كلن, آكادمي علمي اسلام، 1987م. ص 329- 339, وزيري.

در حدود صد و پنجاه كتاب دربارة امام حسين ـ ع ـ معرفي شده است. پس از آن ذيل عنوان «زينب بنت علي» و «عبّاس بن علي» و «ياران حسين بن علي» (ص 339 – 341), در حدود سي كتاب ديگر دربارة اين سه موضوع معرفي شده است.

41.«نگاهي به برخي از مقاتل». حوزه. سال هفتم, شمارة سوم, شمارة پياپي 39. مرداد و شهريور 1369. ص 185- 198.

يازده كتاب تاريخي معرّفي توصيفي شده كه از ميان آنها فقط چهار كتاب ويژة امام حسين ـ ع ـ است: وقعة الطّفّ ابومخنف, مقتل الحسين خوارزمي, اللهوف سيد بن طاووس, نفس المهموم شيخ عباس قمي.

42. يزدي مطلق, محمود. «مقتل نگاري در آيينة تاريخ». چاپ شده دركتاب مجموعه مقالات كنگره بين المللي امام خميني (س) و فرهنگ عاشورا. چاپ اول: تهران, مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (س), 1375. د 3, ص 97 – 106, وزيري.

در دو صفحه چند مقتل معرّفي و سپس به مقتل خواني پرداخته شده است.

43. يوسفي غروي, محمد هادي. «شناختي توصيفي از كتب مقاتل». بصائر. سال سوم, شمارة 19, خرداد و تير 1375. ص 70 – 71.

شامل معرّفي بسيار مختصري از ده مقتل است كه برخي از آنها دربارة امام حسين ـ ع ـ و برخي ديگر فقط يك بخش آن دربارة امام است.

فصلنامه كتابهاي اسلامي ـ شماره3،زمستان79
صص 41-50