سیره تبلیغی امام صادق(ع)

عنوان پایان نامه:سیره تبلیغی امام صادق(ع)

دانش پژوه:محمدرضا ابوئی مهریزی

استاد راهنما:محمد واعظ زاده خراسانی

استاد مشاور:

دانشگاه:دانشگاه امام صادق(ع)

واحد:دانشكده الهيات و معارف اسلامي

مقطع: كارشناسي ارشد

رشته گرایش:

تاريخ دفاع: 1372ه.ش.

چکیده

آنچه از بررسي سیره امام صادق(ع) و كارهاي فرهنگي تبليغي ايشان به دست مي‌آيد اين است كه يك مبلغ موفق بايستي در تبعيت و پيروي از سيره ارزشمند زندگي ايشان اصول زير را در برنامه تبليغي خويش مراعات نموده تا نتيجه مطلوب كه همانا ابلاغ پيام الهي به مردم و انجام رسالت الهي در اشاعه مكتب نجات‌بخش اسلام و مذهب پرافتخار غني شيعه مي‌باشد را به دست آورد: 1. در ابتدا يك مبلغ خود بايد اعتقادي تا به سرحد يقين داشته باشد تا در راه تبليغ آن از هرگونه تلاشي كوتاهي ننمايد و از زحمت و رنجي كه احياناً به آن مبتلا مي‌شود خسته نشده ميدان مبارزه را خالي نكند. 2. يقين به همراه عقيده بايستي با ماده "عمل" عجين شود تا معجوني تشكيل شود كه نتيجه اين عمل به همراه علم نفوذ در افكار و اعتقادات مخاطبين باشد. 3. دو اصل فوق بايستي به همراه اخلاص، مبلغ را به قاطعيت و عزمي برساند كه از هيچ قدرتي نهراسد و با توكل بر قدرت خداوند در مقابل قدرت‌های پوشالي دنيوي كه حتماً مانع تبليغ او و ترويج دين خدا مي‌شوند محكم بايستد. 4. هوشياري و فراست مبلغ مي‌تواند نتايج بدست آمده از كار فرهنگي، تبليغي او را تثبيت كند و حيله‌هاي مخالفين را نقش بر آب كند. در بسياري از موارد، در بيان برخوردهاي امام اين كياست خاص به چشم مي‌خورد، برخورد با ابومسلم و ابوسلمه خلال و شيوه وصيت ايشان و … نمونه‌هايي از اين هوشياري است . 5. شناخت زمان و مكان: شايد بتوان گفت يكي از مهم‌ترین عوامل موفقيت يك تبليغ خوب، شناخت صحيح مبلغ از زمان و مكان خويش مي‌باشد و اين دقیقاً" سرّ تفاوت در سيره عملي و تبليغي ائمه هدي است. اگر در اين پايان‌نامه قسمت عمده بحث به همان موضوع "عصر امام صادق" اختصاص يافته كاري از روي عمد و نه از روي غفلت بوده است اين شناخت دقيق است كه امام صادق را وامي‌دارد در عصر رشد و نضج مكاتب فكري و در عصر كاهش فشارهاي سياسي و در زمان انتقال علوم از زبان‌های بيگانه به زبان عربي و در دوره‌اي كه مساجد به عنوان برترين پایگاه‌های مناظرات علمي مطرح مي‌باشند و زماني كه حقانيت يك مكتب با ارائه پاسخ‌های صحيح و اصولي به هزاران سؤال اذهان كنجكاو و تشنه حقيقت اثبات مي‌شود و زور اسلحه و قدرت مال و زر و پول نمي‌تواند نقش تعيين‌كننده داشته باشد. در چنين زماني امام صادق(ع) پايه‌هاي فكري، عقيدتي مذهب شيعه را به طور اساسي تحكيم و ترويج مي‌كند و فقه غني شيعه را در تداوم حركت علمي پدر بزرگوارش ترسيم و تحديد (مرزبندي) و تعريف مي‌نمايد و آن را به جهان اسلام مي‌نماياند. اگر چنين شرايطي فراهم نمي‌شد چنين حركت علمي، تبليغي هرگز موفق نمي‌شد. پس يك مبلغ موفق زماني بايد قيام مسلحانه كند و زماني ديگر خود را مشغول دعا و تهذيب نفوس ديگران نمايد و در مرحله‌اي بايد كار فرهنگي، علمي نمايد و هرگاه زمينه مساعد باشد حتي از حكومت و به دست گرفتن قدرت ابائي نداشته باشد. پس اين پنج اصل مهم كه عبارت بودند از اعتقاد و علم به همراه يقين – عمل به اين علم و اعتقاد يقيني كه در يك كلمه مي‌توان نام تقوي بر آن نهاد – اخلاص و توكل بر ذات باری تعالی – هشياري و فراست – شناخت زمان و مكان، عوامل موثر در يك تبليغ موفق مي‌باشند.