کتاب «خورشید شرق در سده سوم؛ فضل بن شاذان نیشابوری» به همت مهدی بیات مختاری و گروه مولفان نشر موسسه کتابشناسی شیعه منتشر شد. این کتاب یکی از کتاب‌های سلسله آثار بزرگان شیعه است و در آن سرگذشت، آرا، اندیشه ها و آثار علمی «فضل بن شاذان نیشابوری» متوفی سال 260 هجری قمری و از شخصیتی‌های بزرگ و ممتاز شیعه در عصر حضور، به تفصیل بررسی شده است.
این کتاب شامل 15 فصل، یک خاتمه و چهار پیوست است و مخاطبان آن دانشجویان و طلابند.
در کتاب «خورشید شرق در سده سوم، فضل بن شاذان نیشابوری» محتوای تاریخ نیشابور و موقعیت آن در عصر فضل، خاندان و نژاد فضل بن شاذان، فضل بن شاذان در منظر رجال‌شناسان، تمجید امام عسکری (ع) از فضل، کمالات و زمینه‌های تخصص، استادان معصوم و آسمانی، مشایخ و استادان فضل، مقابله با سیاست‌های عباسیان و طاهریان، جایگاه فضل در کتب اربعه (الكافي، الفقیه، تهذیب الاحكام و الاستبصار)می‌پردازد.
همچنین در این نوشتار مباحثی درباره فضل بن شاذان در رجال‌کشی، بخشی از دیدگاه‌های اصولی و فقهی فضل، دیدگاه‌ها و نقدهای کلامی فضل، تالیفات فضل و کاوشی در کتاب «ایضاح» به چشم می‌خورد.
این اثر مکتوب در بخش خاتمه با عنوان «پرواز به فردوس» مرگ فضل را گزارش کرده است.
همچنین محققان موسسه کتابشناسی شیعه در پایان این کتاب، پیوست‌هایی بر آن افزوده‌اند که در شناخت شخصیت، آراء و اندیشه‌های فضل بسیار موثر است.
پیوست نخست شامل شناسایی آثار فضل در مصادر قدما از جمله الکافی، الفقیه، تهذيب الاحكام، علل الشرائع، متشابه القرآن و مختلفه است. پیوست دوم هم به سرگذشت فضل در کتاب‌های رجال و فهارس قدیم اختصاص دارد. در پیوست سوم نام آثار فضل را در سه مصدر قدیمی مقایسه کرده است. پیوست چهارم هم که مهم‌ترین آن‌ها است، تقریر دروس استاد حضرت آیت‌الله سیداحمد مددی (دامت افاضاته) در حوزه علمیه قم است که به درخواست موسسه کتابشناسی شیعه انجام پذیرفته و در دو مبحث ویژگی‌های فردی و حیات اجتماعی و علمی و همچنین آرا و اندیشه‌های فضل را بررسی کرده است. بررسی عقايد و ديدگاه‌های کلامی و فقهی و اصولی فضل پایان‌بخش دروس آیت‌الله مددی است.
يكى از طرح‌هاى گسترده موسسه كتابشناسى شيعه، طرح «بزرگان شيعه» به فارسى و «أعلام الشيعة» به عربى است. در اين طرح از ميان دانشوران بزرگ تاريخ شيعه كه در حفظ و پاسدارى از حريم تشيع و گسترش آن به گونههاى مختلف نقش اساسى و بارز داشتهاند، بيش از يكصد تن از برجستهترين و تاثيرگذارترين آن‌ها انتخاب شده‌اند و سرگذشت، آرا و انديشهها، آثار علمى، فعاليت‌هاى اجتماعى و ساير امور مربوط به هر یک در كتابى مبسوط منتشر مىشود که کتاب «خورشید شرق درسدۀ سوم، فضل بن شاذان نیشابوری» از جمله این آثار است.
کتاب «خورشید شرق درسده سوم، فضل بن شاذان نیشابوری» با شمارگان یک هزار نسخه، در 904 صفحه و به بهای 250 هزار ريال به همت موسسه کتابشناسی شیعه در سال 1392 منتشر شده است.
منبع: ایبنا
