سیره اخلاقی و سیاسی امام صادق (ع) احیاگر تشیع

عنوان پایان نامه:سیره اخلاقی و سیاسی امام صادق (ع) احیاگر تشیع

دانش پژوه:عفت سیدآبادی

استاد راهنما:

استاد مشاور:مریم افخم بطحائی

دانشگاه:حوزه علمیه خراسان

واحد:مدرسه علمیه مرکز مدیریت (طلاب عمومی)

مقطع:

رشته گرایش:

تاريخ دفاع:

کلید واژگان:اخلاق امام، قیام علمی، تهذیب شیعه.

قال الصادق علیه‌السلام: لا مال اعود من العقل. امام صادق (ع) می‌فرمایند: هیچ مالی سودمندتر از خرد نیست. ششمین اختر تابناک امامت و ولایت امام جعفر صادق (ع) در سن 31 سالگی پس از شهادت پدر بزرگوارش امام محمدباقر (ع) در سال 114 ه.ق. از سوی خداوند به امامت وقت و جانشینی پیامبر (ص) برگزیده شد و در سال 148 ه. ق. به شهادت رسید. دوران امامت امام صادق (ع) یک زمان منحصر به فرد است. در این زمان، نهضت‌ها و انقلاب‌های فکری بیش از انقلاب‌های سیاسی است. در چنین وضعیتی حکومت امویان و سپس عباسیان که بر کشور پهناور اسلامی حکومت می‌کردند و همه چیز را با میل و هوس‌های نفسانی خود رتق و فتق می‌نمودند و اسلام را به دنبال اهداف شوم خود می‌کشیدند، آن را پلی برای اجرای مقاصد طاغوتی خود قرار داده بودند. در چنین وضعیتی اسلام چهره حقیقی خود را از دست داده و از قرآن و اسلام جز نامی باقی نمانده بود. امام صادق (ع) برای نجات اسلام و مسلمین چاره ای نمی‌دید جز اینکه بتواند اسلام را از زیر حجاب‌های جهل و غرور خودکامگان رهایی بخشد و چهره ناب آن را دوباره به عموم نشان دهد. روشن است که چنین کار بزرگی در آن شرایط زمانی بسیار دشوار و طاقت فرسا بود در عین حال امام صادق (ع) خود را وقف اسلام و قرآن نموده بود. آنقدر در فقه، دانش اهل بیت را گسترش داد و زمینه ترویج احکام و بسط کلام شیعی را فراهم ساخت که مذهب شیعه به نام او به عنوان مذهب جعفری شهرت یافت. امام صادق (ع) مانند سایر اجداد پاکش، پرچم مبارزه با ظلم را هیچ‌گاه بر زمین نگذاشت و از مظلومین حمایت می‌نمود اما شکل مبارزه امام (ع) مبارزه با شمشیر نبود. او قلم و زبان خویش را در این مسیر به کار می‌گرفت و گاه که سکوت خود را می‌شکست آشکارا خلافت عباسی را به نقد می‌کشید. حضرت علاوه بر نهضت علمی و فکری که در جامعه ایجاد نمود اهتمام خاصی به نظام رهبری و امامت اصیل اسلامی داشت. با تلاش‌های فراوان او تشیع به طور چشمگیری گسترش نمود و بر تعداد شیعیان افزوده گشت. همچنین آن حضرت توانست فقه و کلام شیعه را توسعه داده و اصول و مبانی آن را روشن کند چون زمان آن حضرت عصر پیدایش علوم در جزیره العرب بود و افکار مردم متوجه علوم شده بود و در این فرصت مناسب امام (ع) توانست آنچه که از گنجینه های قرآنی در نزدش بود انتشار دهد و در نتیجه گفتار حکیمانه و آراء و احادیث علمی آن حضرت در علوم مختلف در بلاد اسلامی منتشر شد. راویان زیادی از او روایت نقل کردند. محدثین به دور او جمع شدند و در نتیجه سخن و کلام او قاطع و معتبر شناخته شد؛ به طوری که وقتی گفته می‌شود حضرت صادق (ع) فرموده…. همه علماء در برابر سخن و قول او تسلیم می‌شوند. در این تحقیق ابتدا سیره اخلاقی امام بررسی می‌شود و سپس به موضع‌گیری‌های امام در برابر حکام خودکامه آن زمان پرداخته می‌شود همچنین در زمینه پیشرفت علوم گوناگون بحث شده است. قابل تذکر است که طالبان حقیقت غفلت نکنند و هر سخن و کلامی را از قول امام تلقی ننمایند و به گفته بعضی که می‌گویند حضرت امام صادق (علیه‌السلام) همه این علوم را از علما و خلفا و فلاسفه کشورهای دیگر و اطبا فرا گرفته‌اند، اعتماد نکنند. زیرا مسلم است که دانش و معرفت امام صادق (ع) اکتسابی نبود. بلکه سرّی از اسرار کتاب الهی و نوری از انوار نبوت و بعضی از خصوصیات امامت بود. باشد که با تعالیم این امام همام دل‌های بیمار شفا یافته و نفوس تشنه علم و دانش سیراب گردد.

.