ابزار عشق و ارادت به ساحت مقدس كوثر ولايت, دخت نبوت, همسر امامت, حضرت صديقه طاهره, فاطمه مرضيه ـ سلام الله عليهاـ نه تنها از ناحيه شيعيان و شيفتگانش واجب است كه هر كدام از معصومين عليهم السلام باسخنان خويش درباره آن بزرگوار اظهار ارادت نموده و نقش به سزايى را ايفا كرده اند و از همه مهمتر, ابراز علاقه رسول الله(ص) است به حضرت زهرا(س) كه فاطمه(س) را فرشته اى در سيماى انسان و پاره تن خود مى دانست و هرگاه نگاهش به او مى افتاد, شادمان و مسرور مى شد.
اين محبت از محبتها جداست
حب محبوب خدا, حب خداست.
در اين جا اوج عشق و محبت حضرت امام صادق(ع) به مادرش را در كلامش مى خوانيم; لازم به توضيح است كه فقط به ترجمه سخنان حضرت بسنده شده است و منابع روايت آورده شده كه در صورت نياز, خوانندگان مراجعه كنند.
ولادت حضرت فاطمه(س)
مفضل بن عمر گويد: به امام صادق(ع) عرض كردم: ولادت فاطمه زهرا چگونه بوده است؟ حضرت فرمود: آرى, وقتى خديجه با پيامبر ازدواج كرد, زنان مكه او را ترك كردند. هيچ فردى بر او وارد نمى شد و بر او سلام نمى كرد و هيچ زنى اجازه نداشت تا با حضرت خديجه ملاقات داشته باشد.
همسر رسول الله(ص) از اين وضعيت رنج مى برد تا زمانى كه به فاطمه باردار شد. حضرت زهرا(س) در رحم مادر, شريك غم و غصه هاى او بود و ايشان را به صبر و بردبارى دعوت مى كرد. مونس تنهايى مادر بود و با او سخن مى گفت.
حضرت خديجه, موضوع مكالمه با جنين رابا پيامبر اكرم(ص) ابراز نمى كرد. تا اين كه روزى حضرت رسول(ص) وارد منزل شد و سخن گفتن حضرت فاطمه(س) با مادرش را شنيد!
پيامبر پرسيد: چه كسى با تو سخن مى گفت؟
حضرت خديجه فرمودند: جنينى كه در رحم دارم.
پيامبر(ص) فرمودند: جبرئيل به من بشارت داد كه اين جنين, دختر است و او دخترى پاك و بسيار مبارك است. خداوند نسل مرا از او به وجود مىآورد و از نسل او پيشوايانى براى اين امت به وجود آمده و بعد از انقطاع وحى, خلفاى خداوند در زمين خواهند بود.(1)
هنگام ولادت
امام صادق(ع) مى فرمايد:
هنگامى كه فاطمه(س) متولد شد و روى زمين قرار گرفت, نورى از چهره اش درخشيد و وارد همه خانه هاى مكه شد و در شرق و غرب زمين جايى نماند مگر آنكه آن نور بر او تابيد.(2)
اسامى ويژه فاطمه(س)
امام صادق(ع) مى فرمايد:
حضرت فاطمه در پيشگاه خداوند 9 اسم (مخصوص) دارد: فاطمه, صديقه, مباركه, طاهره, زكيه, راضيه, مرضيه, محدثه, و زهراـ سلام الله عليهاـ.(3)
انتخاب نام فاطمه(س)
امام صادق(ع) مى فرمايد:
فاطمه را براى آن فاطمه ناميدند كه مردم نمى توانند حقيقت او را درك كنند.(4)
چرا بتول؟
امام صادق(ع) مى فرمايد:
فاطمه را بتول ناميدند, زيرا بى نظير است.(5)
چرا زهرا؟
امام صادق(ع) مى فرمايد:
براى آن كه هرگاه در محراب عبادت مى ايستاد, نور او بر اهل آسمان ها مى تابيد; هم چنان كه نورستارگان بر اهل زمين مى تابد.(6)
باز فرمود:
زيرا كه خداوند او را از نور عظمتش بيافريد. او چون طلوع كرد, آسمان و زمين به نورش پرتو افكن شد و چشمان فرشتگان توانايى ديدن نورش را نداشتند. آنان گفتند: پروردگارا! معبودا! اين چه نورى است؟
خداوند به آنها وحى كرد: اين نور از نور من است كه در آسمان جاى دادم و از عظمتم بيافريدم. او را از صلب پيامبرى از پيامبرانم ـ كه بر تمامى آنها برترى دارد.ـ خارج مى كنم. از اين نور رهبرانى به وجود مىآيد كه امر مرا به پاى مى دارند و مردم را به سوى حق هدايت مى كنند. من اين پيشوايان را بعد از سپرى شدن وحى, جانشينان خود بر روى زمين مى گردانم.(7)
چرا محدثه؟
امام صادق(ع) در مورد محدثه بودن حضرت زهرا(س) مى فرمايد:
از اين جهت يكى از نامهاى فاطمه(س), محدثه بود كه ملائكه به حضور او مىآمدند و مانند مريم با وى سخن مى گفتند. از جمله به او مى گفتند: اى فاطمه! همانا خداوند تو را برگزيد و تو را پاكيزه گردانيد و بر زنان ديگر جهان برترى داده است.(8)
همچنين ملائكه به سخنان او گوش مى دادند و با وى سخن مى گفتند.
فاطمه يكشب از ملائكه پرسيد: مگر مريم برترين زنان جهان نيست؟
ملائكه گفتند: مريم سرور زنان زمان خود بود; ولى خداوند سبحان تو را سرور زنان زمان خود, سرور زنان عصر مريم و حتى سرور زنان از اولين تا آخرين قرار داده است. (9)
ازدواج حضرت زهرا(س)
((امام صادق(ع) درباره قول خداوند سبحان كه دو درياى ژرف را پيوست تا به هم برسند.))(10)
فرمودند: على و فاطمه دو دريايى ژرفند, هيچ كدام برديگرى نمى خروشند. از آن دو, لولو و مرجان يعنى حسن و حسين عليهما السلام بيرون آيد.(11)
فدك
حضرت صادق(ع) فرمود:
وقتى كه آيه (و ات ذاالقربى حقه و المسكين) نازل شد, پيغمبر اكرم(ص) به جبرئيل فرمود: مسكين را مى شناسم ولى ذوالقربى چه كسانى هستند؟ عرض كرد: نزديكان تو مى باشند. پس رسول خدا(ص) حسن و حسين و فاطمه عليهم السلام را نزد خويش فرا خواند و فرمود: خدا به من دستور داده كه حق شما را بدهم. بدين جهت فدك را به شما واگذار كردم.(12)
نماز زهرا(س)
هركس چهار ركعت نماز بخواند (هردو ركعت به يك سلام) و در هر ركعت پس از سوره حمد پنجاه مرتبه (قل هوالله احد) را بخواند, اين نماز, نماز فاطمه(س) است.(13)
سرور زنان بهشتيان
مفضل گويد: به امام صادق(ع) عرض كردم: اين كه پيامبر(ص) فرموده است, فاطمه سرور زنان بهشتيان است, آيا سرور زنان روزگار خود بود؟
حضرت فرمودند: آن مريم بود كه سرور زنان روزگار خود بود; ولى فاطمه سرور زنان اهل بهشت از اولين و آخرين است.(14)
تسبيح حضرت زهرا(س)
امام صادق(ع) مى فرمايد:
تسبيح فاطمه زهرا(س) در هر روز بعد از هر نمازى در نزد من محبوب تر است از هزار ركعت نماز (مستحبى) كه در هر روز خوانده شود و ما فرزندانمان را به گفتن تسبيح فاطمه(س) امر مى كنيم; چنان كه آنان را به نماز فرمان مى دهيم.(15)
درجاى ديگر مى فرمايد:
هركس پس از نماز واجب با صد بار تسبيح فاطمه زهرا, خداوند را به پاكى ياد كند و به دنبال آن ((لااله الا الله)) بگويد, خداوند او را مىآمرزد.(16)
باز فرموده است:
هركس تسبيح فاطمه(س) را بعد از نماز واجب و قبل از اين كه پاهايش را باز كند (برخيزد) به جا آورد, خدا بهشت را بر او واجب مى كند.(17)
مصحف فاطمه(س)
امام صادق(ع) مى فرمايد:
وقتى كه خداى متعال روح پيامبرش را قبض كرد, فاطمه(س) به شدت محزون شد و جز خدا كسى از درد دل وى خبر نداشت. بعد از آن فرشته اى را به سوى او فرستاد تا وى را تسليت گفته و با او گفتگو كند. حضرت فاطمه(س) اين موضوع را به اطلاع اميرالمومنين(ع) رسانيد. آن حضرت فرمود: هرگاه چنين احساسى كردى, مرا خبر كن. بدين ترتيب على(ع) گفتگوها را مى نوشت و از اين طريق, مصحف فاطمه(س) به وجود آمد.(18)
باز در اين خصوص امام صادق(ع) فرموده است:
همانا مصحف فاطمه(س) نزد ماست و مردم نمى دانند كه اين مصحف چيست و آن از نظر حجم سه برابر قرآن است و يك كلمه از اين قرآن در آن مصحف نيست; بلكه مندرجات آن عبارت است از امورى كه پروردگار بزرگ بر مادرمان املا و وحى فرموده است.(19)
تولاى حضرت زهرا(س)
دوستى و قبول ولايت اولياى خدا و بى زارى از دشمنان آنها و از كسانى كه به آل محمد(ص) ستم كردند و هتك حرمت آنان نمودند, فدك را از فاطمه(س) گرفتند و از ميراثش باز داشتند, حقوق او و همسرش را غصب كردند و به سوختن خانه اش همت گماشتند, واجب است.(20)
چرا صديقه؟
مفضل گويد به امام صادق(ع) عرض كردم:
چه كسى فاطمه(س) را غسل داد؟
فرمودند: غسل دهنده اميرالمومنين(ع) بود.
گويى از فرموده امام ششم مطلب بر من گران آمد. ايشان فرمودند: گويا آنچه به تو گفتم, برتو گران آمد؟
عرض كردم: فدايتان شوم, چنين است.
حضرت فرمودند: پذيرش اين مطلب برتو دشوار نيايد; زيرا كه فاطمه صديقه بود و كسى جز صديق را نشايد كه صديقه را غسل دهد. مگر نمى دانى كه مريم را كسى جز عيسى(ع) غسل نداد.(21)
شهادت حضرت زهرا(س)
امام صادق(ع) مى فرمايد:
چون وفات فاطمه(س) نزديك شد, شروع به گريه كرد. اميرالمومنين(ع) به او گفت:
همسر عزيزم! چرا گريه مى كنى؟
حضرت فاطمه(س) فرمود: براى مظلوميت تو گريه مى كنم.
مولى على(ع) فرمودند: گريه نكن, اين مسئله در راه خدا براى من آسان است.
امام صادق(ع) مى فرمايند: زهرا(س) وصيت كرد كه على به آن دو خليفه اجازه ندهد كه آن دو در تشييع فاطمه(س) شركت كنند و حضرت على(ع) نيز چنين كرد.(22)
پى نوشتها:
1 ـ بحارالانوار, ج 16, ص 79.
2 ـ امالى صدوق, ص 594.
3 ـ بحارالانوار, ج 43, ص 10.
4 ـ همان, ص 65.
5 ـ همان, ج 43, ص 16.
6 ـ معانى الاخبار, ص ;64 علل الشرايع, ج 1, ص ;181 عوالم العلوم, ج 11, ص 63.
7 ـ علل الشرايع, ج 1, ص ;179 دلائل الامامه, ص;54 بحارالانوار, ج 43, ص 12.
8 ـ بحارالانوار, ج 43, ص 78.
9 ـ همان.
10 ـ الرحمن, آيه 22.
11 ـ مناقب ابن شهرآشوب, ج 3, ص ;318 خصال, ج1, ص 65.
12 ـ بحارالانوار, ج 8, ص 93.
13 ـ من لايحضره الفقيه, ج 1, ص 564.
14 ـ بحارالانوار, ج 43, ص 26.
15 ـ فروع كافى, ج 3, ص ;343 مرآه العقول, ج 15, ص 176.
16 ـ فروع كافى, ج 3, ص 342.
17 ـ فلاح السائل, سيد بن طاووس, ص 165.
18 ـ بحارالانوار, ج 26, ص 44 و 43 و ;80 اصول كافى, ج 1, ص 240.
19 ـ بحارالانوار, ج 26, ص 38, حديث 70.
20 ـ خصال, ج 2, ص 603.
21 ـ بحارالانوار, ج 27, ص 291, حديث ;7 اصول كافى, ج 1, ص 459.
22 ـ عوالم العلوم, ج 11, ص ;494 بحارالانوار, ج 43, ص 218.
ماهنامه فرهنگ کوثر شماره42
