کتاب «گفتگوهایی در باب تاریخشناسی و تاریخ‌نگاری» به‌کوشش حسن حضرتی و عباس برومند اعلم منتشر شد. این کتاب دربردارنده هشت گفت‌وگو با متخصصان حوزه تاریخ به‌منظور تبیین مفاهیم، پارادایم‌ها و مسایل مرتبط با آن در پژوهش‌های علمی تاریخ به‌شمار می‌رود.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «گفتگوهایی در باب تاریخشناسی و تاریخ‌نگاری» به‌کوشش حسن حضرتی و عباس برومند اعلم به‌تازگی از سوی پژوهشکده تاریخ اسلام منتشر شده است.
این کتاب دربردانده هشت گفت‌وگو با استادان، پژوهشگران و متخصصان حوزه تاریخ مانند فتح‌الله مجتبایی، صادق آیینه‌وند، حسین مفتخری، محمدعلی اکبری، عبدالله ناصری‌طاهری، حجت‌الله جودکی، حسینعلی نوذری، داریوش رحمانیان و علیمحمد ولوی با موضوع تاریخ‌نگاری و تاریخشناسی است که به‌منظور تبیین روش‌هایی برای بهبود وضعیت علمی و پژوهشی در این رشته صورت گرفته است.
کتاب در دو فصل و هشت گفت‌وگو تنظیم شده که در فصل نخست با عنوان «تاریخشناسی» چهار گفت‌وگو و فصل دوم با نام «تاریخ‌نگاری مسلمانان» دربردارنده چهار گفت‌وگوست.
در دیباچه کتاب نوشته شده است: «در چند سال اخیر، اهل تاریخ در ایران توجه قابل ملاحظه‌ای به مباحث نظری دانش تاریخ نموده‌اند. اگرچه از این حیث در ابتدای راهیم، اما پیداست که این توجهات، چه تاثیرات تعیین‌کننده‌ای در پژوهش‌های تاریخی به‌جا گذاشته است. حال در دپارتمان‌های تاریخ، غلبه با رویکرد علمی و روش‌محور به دانش تاریخ است. عموم رساله‌های دانشگاهی که در رشته تاریخ نوشته می‌شود، اگر بر پایه اسلوب‌های روشی مطلوبی هم نگارش نیافته باشند، حداقل دغدغه روش و به کارگیری آن را با خود به یدک می‌کشند. معنای این اتفاق میمون آن است که حرکت به سمت تاریخ‌ورزی علمی و روشمند آغاز شده است.»
در فصل «تاریخشناسی» که به موضوع مباحث بنیادین دانش تاریخ اختصاص دارد، «مفاهیم بنیادین دانش تاریخ» در گفت‌وگو با محمدعلی اکبری بررسی شده و مفاهیم اساسی علم تاریخ مانند تاریخ، علم تاریخ، تاریخ‌نگاری، وقایع‌نگاری و تاریخ نظری را شرح داده است. گفت‌وگو با حسین مفتخری با عنوان «معرفت‌شناسی و روش‌شناسی تاریخی» به دنبال تبیین درست و دقیق معرفت‌شناسی و روش‌شناسی است، همچنین چگونگی روبه‌رو شدن تاریخ‌پژوهان را با مقولات تاریخی بیان می‌کند.
«پارادایم تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری مدرن» گفتار سوم این فصل در گفت‌وگو با داریوش رحمانیان و گفتار چهارم «پست‌مدرنیسم و تاریخ‌نگاری» گفت‌وگو با حسینعلی نوذری است. این دو گفت‌وگو به تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری مدرن و پست‌مدرن اختصاص دارد.
بخش دوم کتاب «گفتگوهایی در باب تاریخشناسی و تاریخ‌نگاری» با چهار گفت‌وگو به تاریخ‌نگاری مسلمانان اختصاص دارد. صادق آیینه‌وند با «جایگاه تاریخ و علم تاریخ در نصوص اسلامی و تمدن مسلمانان» به جایگاه علم تاریخ در نصوص اسلامی به ویژه قرآن کریم پاسخ داده است. «تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری مسلمانان در سده‌های نخست هجری» موضوع گفتوگوی دوم این فصل با علیمحمد ولوی است که به شکل‌گیری تاریخ‌نگاری مسلمانان و سمت و سو، نگرش و رویکرد آن‌ها در دو سده نخست هجری قمری پرداخته است.
«مولفه‌های تاریخ‌نگاری در سرزمین‌های مغرب اسلامی» گفتوگوی حجت‌الله جودکی و عبدالله ناصری‌طاهری به‌شمار می‌رود که معتقدند تحولات مغرب اسلامی از نظر تاریخ‌نگاری به شدت از آثار و اندیشه‌های ابن‌خلدون تاثیر گرفته و گفتوگوی پایانی کتاب نیز «مولفه‌های تاریخ‌نگاری هند اسلامی» نام دارد که در آن فتح‌الله مجتبایی ویژگی‌های تاریخ‌نگاری هند اسلامی و شکل‌گیری نحله‌های ناسیونالیستی در تاریخ‌نگاری هند معاصر را بررسی کرده است.
کتاب «گفتگوهایی در باب تاریخشناسی و تاریخ‌نگاری» به‌کوشش حسن حضرتی و عباس برومند اعلم در 236 صفحه و بهای هشت‌هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشکده تاریخ اسلام در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
منبع: ایبنا
