در ایران سال‌های پیش سفر حج همچون سفرهای دیگر پرخطر و بدون ایمنی بوده است. در دورۀ قاجار تا دوره‌ای نه چندان دور و در دورۀ پهلوی اول، کیفیت و ایمنی راه این سفر تغییر چندانی نکرده بود. مردم با مشکلات فراوان بار سفر می‌بستند و دل در این راه پرخطر و حادثه می‌سپردند.
در سال‌های دهه‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ مردم برای رفتن به حج باید به سفارت کشورهای لبنان، عراق و سوریه مراجعه و گذرنامه دریافت می‌کردند تا از آنجا به مکه فرستاده شوند. امر حج در ایران متصدی خاصی نداشت و تشکیلاتی قوی و پاسخگو برای این امر در دستگاه دولت در نظر گرفته نشده بود. گاهی یک نفر از سفارت ایران در مصر همراه وزیرمختار مصر چند روزی را در جده به سر می‌برد و گاهی هم همان یک نفر هم نبود.
دستگاه عظیم حج در دست اشخاصی به نام حمله‌دار اداره می‌شد که در مقابل هیچ نهادی پاسخگو نبود تا اینکه در سال ۵۱ به دستور مستقیم محمدرضاشاه حج و حج‌گزاری به سازمان اوقاف سپرده شد. برنامه‌های این سازمان برای برگزاری مراسم تقریباً همۀ جوانب را در نظر گرفته بود از مراحل ثبت نام گرفته تا تهیۀ وسیلۀ سفر و تهیۀ اسکان زائران. سازمان اوقاف از جوانان سپاهی دانش در این امر کمک بسیاری گرفت. نوشتار حاضر بر آن است تا علت تصمیم دولت برای سامان مراسم حج‌گزاری و برنامه‌های سازمان اوقاف برای متمرکز کردن امور حج و چگونگی اجرای آن را در مراحل مختلف بررسی کند. روش اصلی مقاله ارجاع به اسناد دولتی موجود در مرکز اسناد کتابخانه ملی، کتابخانه مجلس و نیز مراجعه به قوانین مصوب، مشروح مذاکرات مجلس ملی، خاطرات و مطبوعات می‌باشد.
فهرست منابع کتاب به ترتیب زیر است:
حج ایرانیان در دوره قاجار و روابط قاجار و عثمانی
برگزاری حج در دوره پهلوی دوم
سازمان اوقاف در دوره پهلوی دوم
برگزاری حج در دوره پهلوی، نوشتۀ حمیده سلطانی مقدم می‌باشد که نشر مشعر در سال ۱۳۹۳ در قم منتشر کرده است.
