حماسه سازان دشت نينوا

مشخصات کتاب

نام کتاب: حماسه سازان دشت نينوا

نويسنده: السماوي، محمد بن الشيخ الطاهر

مترجم: علیرضا خسروانی

محقق: ناصر باقری بیدهندی

فصل چاپ: تابستان

نوبت چاپ: اول

سال چاپ :1388

چاپخانه: اسوه

تيراژ: 1000 نسخه

تعداد صفحات: 368 صفحه

مولف کتاب

مولف این کتاب علامه شیخ محمد سماوی بن طاهر بن حبیب است که در سال 1293 ه.ق. در سماوه متولد شد و پس از عمری تلاش و خدمت در چهارم محرم سال 1370 ه.ق. چشم از جهان فروبست و در نجف اشرف مدفون شد.

او پس طی تحصیلات ابتدایی و سپری کردن دوران کودکی، در نوجوانی برای تحصیل علوم اسلامی به نجف اشرف رفت و در محضر عالمان نجف علم آموزی کرد و از برخی از آنها گواهی اجتهاد دریافت نمود. سپس به دلیل بیماری به زادگاه خود بازگشت و مدتی ساکن مولد خود بود. به بغداد دعوت شد و به عنوان یکی از اعضای مجلس ولایت شرعی انتخاب گردید. او مدت زمانی هم قاضی نجف و حاکم شرع در بغداد بود و در مجمع علمی عراق عضویت داشت. او عالمى فقيه، اديب، شاعر و خطيب بود كه به دليل تولد و سكونت در منطقه سماوه به سماوی شهرت يافته است.

آثار

شیخ محمد سماوی آثار متعددی نگاشته است که برخی از آنها عبارتند از:

«ابصار العين»، «الطليعه فى شعراء الشيعه»، «ظرفة الاحلام فيمن رای احدالمعصومین فی المنام»، «الكواكب السماويه فى شرح القصيدة الفرزدق العلویه»، «ریاض الازهار».

درباره کتاب

کتاب «حماسه سازان دشت نینوا» نخستین ترجمه فارسی از کتاب «ابصار العین فی انصار الحسین» اثر شیخ محمد سماوی است که توسط علیرضا خسروانی قاجار، يكي از نوادر ماموران اداري كشور و از صاحب منصبان وزارت دارايي و ديوان محاسبات وقت انجام شده است و با اهتمام استاد فاضل و گرانقدر جناب حجت الاسلام و المسلمین ناصر باقری بیدهندی منتشر شده است.  

كتاب «ابصارالعین» در موضوع ياران امام حسين(ع)، اعم از شهدا و مجروحان است؛ و آقابزرگ تهرانی در «الذريعه» به آن اشاره كرده و مي نويسد: شيخ محمد سماوى آن را در ابتداى منصب قضاوت در نجف نوشته ولى هنوز چاپ نشده است.

محتواى كتاب‏

اين كتاب در یک فاتحه، هفده مقصد و یک خاتمه تالیف شده که در ترجمه مقدمه ی محقق محترم جناب حجت الاسلام ناصر باقری بیدهندی و مترجم کتاب نیز بر آن افزوده شده است. کتاب در مجموع، شرح حال  112 نفر از ياران آن حضرت را بیان می کند كه غالب آنان در كربلا و روز عاشورا و برخى هم پيش از واقعه در كوفه به شهادت رسيده اند.

 البته نويسنده پيش از بحث اصلى به مختصرى از زندگى امام پرداخته است. سپس كتاب را به 17 مقصد تقسيم نموده و در هر مقصد از يك خاندان يا قبيله سخن گفته است. 17 خاندان و قبيله اى كه وى از آنان بحث كرده عبارتند از:

آل ابى طالب، بنى اسد، همدان، مذحج، انصار مدينه، بجيله و خثعم، كنده، غفار، كلب، ازد، عبد قيس، تيم، طى، جهينه، تميم. مقصد هفدهم به افرادى از غير اين قبايل اختصاص دارد و سپس خاتمه كتاب به بيان 20 فائده در موضوع ياران امام(ع) مي پردازد. اين فوائد كه بخش كوتاهى از كتاب را دربر گرفته، به يارانى از امام كه خصوصياتى درباره آنان وجود داشته اشاره مي كند، مانند: صحابه حاضر در كربلا، مجروحانى كه بعداً به شهادت رسيدند، كسانى كه سرشان پرتاب شد، كسانى كه امام سوگ ومرثيه آنان را گفت و نظایر آن.

 نویسنده با آوردن عنوان «ضبط الغریب» واژه های دشوار را معنی و چگونگی تلفظ آنها را به دست می دهد. او در داخل هر مقصد نام افراد را بدون ترتيب الفبا آورده اما احتمال دارد ترتيب خاصى در نظر او بوده كه روشن نيست.

انتهای مطلب