نخستین شماره ی روزنامه اختردرذیحجه۱۲۹۲ قمری (ژانویه۱۸۷۶) منتشر شد.
اختر، نشریه ای فارسی بود که در اواخر دوران قاجاردر استانبولمنتشر می‌شد و به عنواننشریه‌ای مترقی نقشی بزرگ در بیداری ایرانیان داخل و خارج آن داشت. هم چنین اختراولين روزنامه فارسى است که با چاپ سربى منتشر می گردید.
در میان کسانی که در روزنامه اختر قلم زده اند طیف وسیعی از بورژوا، لیبرال، اصلاح طلب، تا دموکراتهای انقلابی حضور داشتند[1] که می توان به کسانی چون میرزا آقا خان کرمانی[2]، میرزا یوسف خان مستشارالدوله، میرزا حبیب اصفهانی، و فتح‌الله خان شیبانیدر روزنامهٔاخترنوشته هایشان را به به چاپ می رساندند. این نشریه با حمایت سفیر ایران در عثمانی، میرزا محسن خان معین‌الملکو با کمک مالی دولت ایران تأسیس شد[3].
انتشار آن در هفته دوبار روزهاى دوشنبه و چهارشنبه صورت مى‌گرفت. در اين روزنامه از هر گونه اخبار، سياست، علم و ادب و منافع عمومى سخن مى‌رفت. اخبار کشورهاى اروپائى را نيز منتشر مى‌کرد. مطالب با شيوه‌اى فصيح و زيبا و زبان فارسى اصيل نوشته مى‌شد، و خواننده را مجذوب مى‌ساخت.
روزنامه سبک نگارش ساده ای داشت، چرا که وظیفه روزنامه را بیان مطالب می دانست و نه فضیلت فروشی.[4]روزنامه اختر در هشت صفحه منتشر مى‌گرديد. مدیریت نشریه با محمدطاهر تبریزی[5] و سردبیری آن با میرزا نجفعلی خان خویی مترجم و نایب سفارت ایران بود.[6] انتشار اختر چند بار با وقفه روبرو شد.[7]، و با کمک مالی از تهران در ۱۲۹۴ انتشار آن از سر گرفته شد.
روزنامهٔ اختر از حمایت دولت عثمانی نیز برخوردار شد. از سال ۱۲۹۴ ادارهٔ نشریه به صورت شرکت درآمد و چندتبعه ی عثمانی هم شریک اختر گشتند[8].انتشار اختر تا سال ۱۳۱۳ قمری (۱۸۹۵ میلادی) ادامه داشت.
پی نوشت:
[1]- رئیس نیا رحیم ، ایران و عثمانی در آستانه قرن بیستم، ج اول، چ اول، انتشارات ستوده، تهران 1374، ص 277.
[2]- دولت آبادی یحیی، حیات یحیی، چ دوم، نشر عطار، تهران 1361، ص 126.
[3]- ساسانی خان ملک، یادبودهای سفارت اسلامبول ، چاپ اول، چاپخانه فردوسی، تهران 1345، ص 206
[4]- روزنامه اختر، شماره 27، سال دوم، 26 محرم 1293.
[5]- ایران و عثمانی در آستانه قرن بیستم، ج اول، ص422.
[6]- یادبودهای سفارت اسلامبول ، ص 205.
[7]- اعتماد السلطنه محمد حسن، روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه با مقدمه ایرج افشار، چ دوم امیرکبیر، تهران 1350، صص 196 و 379.
[8]- آدمیتفریدون،اندیشهٔترقیوحکومتقانون،عصرسپهسالار. تهران: خوارزمی، ۱۳۵۱، ص ۴۰۸.
