نویسنده کتاب «بررسی تاریخی تعامل فکری و سیاسی امامیه با فرقه‌های معتزله، اشاعره و حناوله در عصر آل بویه» گفت: این کتاب ارتباط میان شیعه امامیه، معتزله، اشاعره و حناوله را با نگاهی تاریخی بررسی می‌کند. دکتر محمد رضا بارانی در گفت و گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، قرن چهارم و پنجم هجری را دوران اوج و شکوفایی تمدن اسلامی دانست و عنوان کرد: این کتاب به بررسی تمدن اسلامی در دوره آل بویه پرداخته، دوره‌ای که اوج تمدن اسلامی است. اگر تمدن اسلامی فرآیندی تاریخی باشد، در طول دوره آل بویه به اوج خود دست پیدا کرده است.
این نویسنده از شهر بغداد با عنوان مرکز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که بر تعاملات بین افراد و گروه‌های فکری تاثیر فراوانی داشته است، یاد کرد و افزود: بغداد به عنوان شهری که از لحاظ فکری دارای اهمیت ویژه‌ای بوده است، توانایی این را داشت که بین مسلمانان، یهودیان و مسیحیان تعامل افزایی داشته باشد. در این کتاب به این نکته پرداخته شده که شیعه امامیه در بغداد چه تعاملات فکری با اشاعره، معتزله و حناوله داشته و این تعاملات فکری در کجا تاثیری روی شیعه امامیه داشته یا بالعکس روی این سه فرقه تاثیراتی داشته است.
وی اظهار کرد: این کتاب تعاملات فکری امامیه را در محورهای تعامل فکری و سیاسی شیعه امامیه با معتزله، تعامل فکری و سیاسی شیعه امامیه با حناوله و اشاعره بررسی می‌کند.
دکتر بارانی یاد‌آور شد: تعاملات فکری بین شیعه امامیه، معتزله، حناوله و اشاعره در اصولی مانند اصول پنج‌گانه توحید، عدل، معاد، نبوت و امامت بیان شده است.
وی بررسی دانش در تعامل میان این گروه‌ها را از ویژگی‌های این کتاب دانست و عنوان کرد: این کتاب علاوه بر بررسی فکری بین این گروه‌ها، به تعامل در دانش‌ها بین این گروه‌های فکری پرداخته است. دانش کلام، فقه و اصول فقه با جنبه دینی و میزان تاثیرگذاری یا تاثیرپذیری این گروه‌ها از این دانش‌ها نیز بررسی شده‌اند.
نویسنده کتاب، روایت تاریخی این اثر را برتری این کتاب نسبت به سایر کتابهای نگاشته شده در این موضوع دانست و اظهار کرد: کتابهای متعددی در این باره نگاشته شده است که مباحث امامیه را مطرح کرده‌اند. به عنوان مثال، کتاب «احیای فرهنگی در عهد آل بویه: انسان‌گرایی در عصر رنسانس اسلامی» تالیف «جوئل ل. كرمر» تنها به احیای فرهنگی بین این گروه‌های فکری پرداخته و بحث تعامل را مطرح نکرده است. همچنین «آدام متز» در کتاب «تمدن اسلامی در قرن چهارم» هم بحث تمدن اسلامی را مطرح کرده و به تعامل فکری بین این گروه‌ها نپرداخته است. در این کتاب تلاش شده است تا سیر تاریخی و تعامل فکری بین شیعه امامیه، معتزله، اشاعره و حناوله را به طور مستقل بررسی شود.
کتاب «بررسی تاریخی تعامل فکری و سیاسی امامیه» برای نخستین بار با شمارگان هزار نسخه، در 430 صفحه و به بهای 110 هزار ریال از سوی انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شده است.
منبع: خبرگزاری کتاب (ایبنا).
