رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه با بيان اينكه گفتمان دينی اسلام يك گفتمان تمدنی است كه داعيه هدايت جامعه بشری را دارد، اظهار كرد: اين مجموعه يك منظومه تمدنی است كه اختصاص به يك عصر ندارد.
به گزارش خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا)، همايش بين‌المللی حاكميت معرفتی قرآن در هويت سازی تمدنی پنج شنبه شب، 11 مردادماه با حضور سيدمحمد حسينی، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی، آيت الله اعرافی، رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه، مهدی چمران، رئيس شورای اسلامی شهر تهران، لاله افتخاری، رئيس فراكسيون قرآن، عترت و نماز مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام حميد محمدی، معاون قرآن و عترت وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی و تنی چند از شخصيت ها و نخبگان علمی و پژوهشی كشورهای جهان اسلام در حاشيه بيست و يكمين نمايشگاه بين المللی قرآن كريم برگزار شد.
آيت الله اعرافی، رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه در اين همايش، با بيان اينكه همه پيام های آسمانی و اديان الهی تمدن ساز نبوده اند، اظهار كرد: برخی از اديان و پيام های آسمانی از هويت و صبغه تمدنی برخوردار هستند، اسلام نيز با توجه به تكيه بر پيام ملكوتی قرآن از ظرفيت و گفتمان تمدنی برخوردار است كه در عصری اين ظرفيت را در صحنه عمل به نمايش گذاشت.
وی با اشاره به ويژگی های تمدن سازی قرآن اظهار كرد: اسلام از يك گفتمان فراگير، جامع و تمدنی برخوردار است كه پايه های اين گفتمان در قرآن پايه ريزی شده و در متن احاديث شرح پيدا كرده و در سيره عملی پيامبر اسلام(ص) تحقق يافته است.
20 ويژگی گفتمان تمدن ساز قرآن
آيت الله اعرافی در ادامه به 20 ويژگی گفتمان تمدن ساز قرآن اشاره كرد و گفت: با در كنار قرار گرفتن اين منظومه، گفتمانی شكل می گيرد كه در تمام عصرها ظرفيت عملياتی شدن دارد و همچون انقلاب اسلامی كه در عصر كنونی بر اساس اين گفتمان شكل گرفت، می تواند قابل تحقق باشد.
شمول متن و تعاليم قرآن؛ اولين ويژگی گفتمان تمدن ساز قرآن
وی شمول متن و تعاليم قرآن را اولين ويژگی گفتمان تمدن ساز قرآن عنوان كرد و افزود: پيام قرآن و اسلام فراساحتی است؛ البته برخی اديان و پيام های آسمانی هستند كه به يك ساحت و يا چند ساحت زندگی انسان را مورد توجه قرار می دهند اما اسلام همه ساحات زندگی مادی و معنوی انسان را فرا می گيرد.
رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه ادامه داد: دومين ويژگی گفتمان قرآن، نظام مندی و انسجام آن است؛ اين مجموعه تعاليم نظام واره‌ای است و يك پيكره منسجم برگرفته از يك انديشه ارائه می كند؛ هرچند قرآن كريم در طول 23 سال نازل شده است اما همه اين آيات و معارف ذيل يك چتر و نظام انديشه ای و گفتمانی تمدنی واحد قرار می گيرد.
وی همچنين به ژرفا و عمق گفتمان و انديشه قرآن اشاره كرد و گفت: انديشه و گفتمان قرآن همان طور كه شمول دارد، از يك عمق و ژرفا نيز برخودار است.
عقلانيت و ابتلای بر تفكرات فلسفی و مبانی نظری ديگر ويژگی گفتمان تمدن ساز قرآن بود كه آيت الله اعرافی در مورد آن گفت: انديشه قرآن با اينكه راه گشای علم تجربی است اما به تمام مضامين انديشه در مبانی فلسفه استوار است.
هماهنگی با فطرت انسانی و كشش های وجودی انسان ديگر ويژگی گفتمان قرآنی
وی افزود: هماهنگی با فطرت انسانی و كشش های وجودی انسان از ديگر ويژگی های اين گفتمان است؛ اينكه پيام آسمانی به همه نيازهای انسان به صورت منسجم و در چارچوب معين پاسخ دهد لازمه انديشه تمدنی است كه با فطرت و كشش های درونی انسان سازگار باشد.
رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه انعطاف پذيری و آسانی را از ديگر ويژگی های گفتمان قرآن عنوان كرد و گفت: پيام ساير اديان گذشته گاه با دشواری ها و سختی هايی همراه بود كه دين مبين اسلام آنها را كنار گذاشت؛ از سوی ديگر در مسائل اجتهادی انعطافی دارد كه باعث پاسخ‌گويی به نياز انسان ها در شرايط مختلف می شود.
فرازمانی، فرامكانی، فرانژادی، فرازبانی و فرافرهنگی ويژگی های ديگری است كه آيت الله اعرافی به عنوان ويژگی های گفتمان تمدنی قرآن مطرح كرد و گفت: از همان آيات اوليه قرآن كريم می توان مشاهده كرد كه اين كتاب آسمانی بر فراز زمان، مكان، نژاد، زبان و فرهنگ حركت خواهد كرد؛ هرگز متن قرآن اسير زمان و مكان و زبان و نژاد نشد و اگر چنين بود، نمی توانست گفتمان تمدنی داشته باشد.
دوازدهمين ويژگی گفتمان تمدنی قرآن گره خوردن مصالح فرد و جامعه است
به گفته رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه، دوازدهمين ويژگی گفتمان تمدنی قرآن گره خوردن مصالح فرد و جامعه است.
رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه اين موضوع را به عنوان يكی از پارادوكس های ظريف و حساس ذهن بشری عنوان كرد و افزود: اساس مديريت انسان فرديت و تأمين مصالح اوست، اما در اين گفتمان بايد به مصالح جامعه نيز توجه داشته باشد؛ يك تمدن بايد بتواند به اين پارادوكس پاسخ مناسبی ارائه دهد كه گفتمان قرآن توانسته آن را حل كند.
وی همچنين خاطرنشان كرد: پيوند زندگی عادی و عبادی انسان ها از ديگر ويژگی های اين گفتمان است؛ عبادت به دو دسته تقسيم می شود كه اولين آن عبادت خاص و همان عبادات دينی افراد است كه مطرح شده است؛ عبادت عام نيز همان فعاليت های عادی انسان است كه با داشتن قصدی آسمانی می توان آن را به عبادت تبديل كرد.
آيت الله اعرافی در ادامه اظهار كرد: برقراری ارتباط بين دنيا و آخرت از ديگر ويژگی های اين گفتمان است؛ مسائل دنيوی و مادی تقابل وجود دارد و اهداف مادی با اهداف معنوی ناسازگار است، اما گفتمان تمدن ساز قرآن توانسته اين دو را گره بزند.
وی همچنين گفت: نگاه يك‌دست و يك‌پارچه به مسلمانان و همچنين به جامعه بشری ويژگی پانزدهم اين گفتمان است؛ قرآن كريم پيوند برادری ميان مسلمانان و مؤمنان ايجاد كرده و در وهله بعد نگاهی به تمام بشريت دارد.
پيوند حق الله با حق الناس از ديگر ويژگی های گفتمان تمدن ساز قرآن كريم
رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه با بيان اينكه پيوند حق الله با حق الناس از ديگر ويژگی های گفتمان تمدن ساز قرآن كريم است، خاطرنشان كرد: در نگاه قرآن حق الناس صبغه حق اللهی می يابد.
شمول نظامات حقوقی و اخلاق اسلام؛ نکته مورد توجه در گفتمان تمدن ساز قرآن
وی در ادامه افزود: شمول نظامات حقوقی و اخلاق اسلام نكته ديگری است در گفتمان تمدن ساز قرآن مورد توجه است؛ فقه و اخلاق ما از يك مجموعه نظامات منسجمی برخوردار است كه ظرفيت غنی آنها زمينه را برای ايجاد گفتمان تمدن ساز فراهم می كند.
نگاه مثبت قرآن به انديشه ورزی در حوزه طبيعت، پيوند نسل های تاريخ بشری و رسالت و مسئوليت انسان ها ويژگی ديگر اين گفتمان است كه آيت الله اعرافی در مورد آن گفت: قرآن تأكيد دارد كه گذشته و آينده انسان با يكديگر گره خورده است و انسان ضمن توجه به گذشته بايد نگاهی به آينده داشته باشند.
رئيس جامعة المصطفی(ص) العالميه در ادامه تصريح كرد: گفتمان دينی اسلام يك گفتمان تمدنی است كه داعيه هدايت جامعه بشری را دارد؛ اين گفتمان در متن آيات و مفاهيم قرآن نهان و نهفته است، اين مجموعه يك منظومه تمدنی است كه اختصاص به يك عصر ندارد.
وی خاطرنشان كرد: اسلام فرامرزی است و در عين حالی كه می‌تواند تمدن های مختلف توليد كند، می‌تواند تمدن شمولی نيز داشته باشد كه همواره در عصرهای مختلف قابل تطبيق باشد.
نامگذاری آخرین جمعه ماه مبارك رمضان به عنوان روز قدس از نمادهای گفتمان تمدنی
اعرافی با تأكيد بر اينكه امروز جامعه بشری نيازمند گفتمان توحيد و تمدن ناب اسلامی است، اظهار كرد: نامگذاری آخرين جمعه ماه مبارك رمضان به عنوان روز قدس نيز از نمادهای گفتمان تمدنی است.
وی با بيان اينكه گفتمان انقلاب اسلامی گفتمان نابی است كه از متن قرآن الهام گرفته شده است، گفت: جهان اسلام می‌تواند با توجه به استعدادها و ظرفيت های انسانی و طبيعی خود، به تمدن نوين اسلامی دست پيدا كند.
لازم به ذكر است، همايش بين‌المللی حاكميت معرفتی قرآن در هويت سازی تمدنی به همت جامعة المصطفی(ص) العالميه، معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخش قرآن و فرهنگ ملل مسلمان بيست و يكمين نمايشگاه بين المللی قرآن كريم برگزار شد.
پایان
منبع: خبرگزاری قرآنی(ایکنا)
