شماره های 143 و 144 (آذر و اسفند 92) مجله آیینه پژوهش طبق روال معمول منتشر شد. مقالاتی که در این شماره آمده، موضوعات معهود مجله است. افزون بر چند مقاله و معرفی کتاب، گویا ماجرای کتاب نسخه شناخت و نقد و ردهای آن هنوز بین دو پژوهشگر علی صفری آق قلعه و حسام الدین پرهام ادامه دارد. البته نقد آقای پرهام قبلا در برخی سایت ها درج شده است.
فهرست مقالات این شماره به ترتیب زیر است:
اخلاق نگارش: رهیافتی فضیلت گرا / سید حسن اسلامی
در چکیده این مقاله آمده است: مقبولیت نوشته، افزون بر رعایت مسائل فنی و ساختاری نگارش، در گرو رعایت اصول اخلاقی است. به این معنا که اخلاق نگارش بخشی ناگسستنی از فرآند نوشتن است. برای بررسی اخلاق نگارش می توان از رهیافت های مختلفی چون پیامدگرایانه، تکلیف گرایانه، و فضیلت گرایانه سود جست. با این حال نویسنده در نوشتار حاضر اخلاق نگارش را از منظر فضیلت گرایانه به بحث می گذارد.
معرفی حوزه های علمیه معاصر شیعه لبنان/ مجید شاکر سلماسی
در طول تاریخ، حوزه های علمیه پاسداری از فرهنگ و اندیشه شیعه را برعهده داشته اند. بعد از دو حوزه علمیه قم و نجف، حوزه های علمیه شیعه در لبنان حائز اهمیت هستند. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی حوزه های علمیه لبنان، مؤسسان، نظام آموزشی و اهداف آنها اقدام نموده است.
همروی فلسفه سیاسی و فقه سیاسی/ سید صادق حقیقت
لغزش ها در معرفی امامزادگان قم/ سید حسن فاطمی
کم توجهی پژوهشگران به امام زادگان، زمینه ساز بروز خلاف واقع ها و لغزش ها در معرفی امامزادگان شده است. نویسنده در نوشتار حاضر سعی دارد لغزش هایی را که در معرفی امامزادگان قم مشاهده کرده، بیان دارد. به اعتقاد وی منشأ اصلی بخشی از اشتباه ها، لغزش در بعضی نسخه های تاریخ قم است.
مهاجرت جبل عاملیان به ایران صفوی افسانه یا حقیقت/ محمد نبی سلیم
علمای جبل عامل نقش قابل توجهی در تحکیم مبانی مشروعیت دولت صفویه، ترویج شعائر دینی و پیگیری سیاست مذهبی صفویه داشته اند. از برجسته ترین دانشوارن مهاجر از لبنان، محقق کرکی بود که او را مروج شیعه در سده 10 ق خوانده اند. تاریخ پژوه معاصر، اندرو نیومن در مقاله ای با ذکر دلایلی ادعا نموده است که مهاجرت علمای جبل عامل بیشتر به افسانه می ماند. نویسنده در نوشتار حاضر تلاش نموده است با برگردان بخش اصلی از مقاله نویسنده مذکور، به طرح پرسشگری و نقد ادعاهای نیومن اقدام کند.
رویکرد محمد رشید رضا به سنت/ محمدعلی مهدوی راد
نقد ماجرای فکر فلسفی/ محمود هدایت افزا
نقدی بر دیوان عارف/ مهدی فیروزیان
نکاتی درباب فرهنگ نگارش/ سید محسن اسلامی
قزلباش و هزاره در لابلای تاریخ افغانستان/ سید جمال موسوی
نگاهی اجمالی به کتاب نسخه شناخت/ حسام الدین پرهام
در مقدمه این نقد آمده است:
در عصر حاضر پرداختن به مباحثي از قبيل نسخ خطي، ميراث مكتوب، دست‌نوشتهاي دوره اسلامي و نظاير آن، از موضوعات بسيار ضروري، تخصصي و شاذّي است كه ورود بدان هم بن‌ماية علمي مي‌خواهد، هم جسارت؛ و فقدان يا كمي منابع در اين راستا، و خالي بودن عرصه باعث شده است تا هر مبتديي به سفارش يا فرمايش برخي به خود جرأت دهد و در قفاي نام بزرگي، دست به قلم‌فرسايي در اين عرصه دراز نمايد و بعد به خود ببالد كه فلان بر كتاب من تقريظ فرموده، پس اين مكتوب را نظيري نيست و مقبول طبع عقلا و فضلا و محافل علمي است! و بدتر آن‌كه ادعا دارد تا اين اثر را البته بايد كتاب درسي براي نوآموزان اين وادي تعبيه نمود!
به هرحال، راقم اين سطور، به عنوان يك نوآموز و دانش‌آموختة مبتدي اين رشته، با تورّقي مختصر در اين كتاب البته در فرصتي محدود در ظرف چند ساعت- به نكاتي برخورد كه در طول چند سال مطالعات پيشين خود در مباحثي از اين دست، بسيار غريب و در عين حال سست يافت؛ بخصوص كه اين اثر ادعاي اولين قدم مهم در اين زمينه را دارد و تلاش كرده تا در جامعه علمي جايي براي خود باز كند! و حتي در برخي مراكز به عنوان كتاب درسي معرفي شده است!!
ناگفته نماند كه قبل از اين تصحيحي از تحفه‌العراقين مؤلف اين كتاب، كه توسط ميراث مكتوب در سال 1387منتشر شده بود، توسط آقاي سعید مهدوی‌فر با عنوان «گذری بر تحفه العراقین(ختم الغرایب) خاقانی شروانی» در مجله آينه ميراث (ش49) مورد نقد و بررسي قرار گرفته و كاستي‌هاي و اغلاط تصحيحي آن ياد شده بود. حال اين اثر به عنوان دومين اثر جدي وي بر بنده جالب بود كه با آن بضاعتي كه پيش از اين از وي سراغ داشتيم، تا چه حدي از عهده بر آمده است، آن هم در مبحثي چنين مهم.
و من‌بنده بي‌بضاعت از روي تكليف و وظيفه، به نقد و بررسي اين كتاب پرداخته، و وقت خويش را صرفاً به خاطر دغدغة فرهنگي بدان صرف نموده، نكاتي مختصر از آن را ياد كرده تا آنچه به گمان حقير براي ايضاح مخاطبان عزيز لازم مي‌نمود، يادآور شود و گمان بر اين دارد كه قضاوت را به اهل فضل بسپارد.
گذری بر کتاب الشواهد الربوبیه/ اصغر رمضانی
پاره های اسلام شناسی/ محمد حسین رفیعی
مأخذ شناسی فارسی کتیبه ها و سنگ قبرهای اسلامی/ احمد خامه یار
معرفی اجمالی
انس المهج و حدائق الفرج/ افسانه حصیری
دین اختیاری یا دین اجباری/ غلامرضا نوعی
احکام مهریه از منظر فقه شیعه/ محمدحسین عبدلی آشتیانی
روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم قرآن و حدیث/ نیره خدادادی شهری
اسلام در شرق آفریقا/ غلامرضا نوعی
