نخستین کنگره بین المللی ابن شهرآشوب ساروی که یکی از شخصیت های برجسته علم و فقاهت در قرن ششم هجری بوده است در 29 و 30 آذر با حضور شخصیت‌های علمی، فضلا و فرهیختگان، حوزویان و شخصیت های برجسته کشوری و استانی به میزبانی مازندران در ساری آغاز شد. ابن شهرآشوب از بزرگترین علمای تشیع است که با تألیف کتبی چون مناقب و متشابه القران تحولات عظیمی در حوزه فقه و تفسیر و حدیث و تاریخنگاری تشیع ایجاد کرد.
قرائت پیام مقام معظم رهبری توسط آیت‌الله رسولی محلاتی، پخش پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی در سالن برگزاری همایش، قرائت پیام آیت‌الله سبحانی امام جمعه فریدونکنار، سخنرانی عباسعلی ابراهیمی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران به‌عنوان دبیر کنگره، سخنرانی آیت‌الله طبرسی نماینده ولی فقیه در مازندران و سخنرانی آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه از برنامه‌های نخستین روز کنگره‌بین‌المللی ابن‌شهرآشوب ساروی بوده است. کار علمی کنگره با نظارت دبیر علمی کنگره دکتر زین العابین در گاهی در بعد از ظهرنخستین روز با برگزاری چند بخش با موضوعاتی چون : بررسی کتابشناسی و رجالی ابن شهر آشوب، بررسی تاریخی ، کلامی و اعتقادی، قرآنی و روایی به کار خود ادامه داد. در هر بخش با ارائه مقالات برگزیده در حضور اساتید و کارشناسان هر گروه، به بررسی و نقد مقالات پرداخته شد. لازم به ذکر است که در این همایش علمی از 117 مقاله ارسال شده به کنگره ، 52 مقاله آن برگزیده و در مجمموعه ای دو جلدی به چاپ رسیده است که برگزیدگان به ارائه مقاله خود در بخشهای علمی مذکور پرداختند.
دومین روز کنگره با سخنرانی سخنرانی آیت‌الله طبرسی نماینده ولی فقیه در مازندران و ابراهیمی دبیر کنگره آغاز گردید و با سخنرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و استاندار مازندران آقای ربیع فلاح ادامه داد. دکترعلی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این کنگره با اشاره به اینکه یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ شیعه ابن‌شهر آشوب است، بیان داشت: برگزاری این کنگره اقدام قابل ستایش و تقدیری برای شناخت بیشتر این شخصیت عالی مقام است.وی با بیان اینکه مقالات زیادی به این کنگره عرضه شده است،ادامه داد: تالیفات ابن شهرآشوب باید احیا شود. جنتی با اشاره به اینکه ابن شهرآشوب در حالی در عمر خود برای مکتب تشییع قلم زد که در آن مقطع حکومت در دست افراد خاص بود که اجازه بروز دیگر اندیشه‌ها را نمی‌دادند، گفت: ابن شهرآشوب در غربت آن روزگار سعی کرد شیعه را آن گونه که باید به جامعه بشناسد.وی افزود: حوزه علمیه ویژگی ابن‌شهرآشوب در یافتن پاسخ‌های نو برای پرسش‌های کهنه را مورد توجه قرار داده و بکوشند کنجکاوی جوانان جست‌وجوگر را پاسخ دهند.وزیر ارشاد با اشاره به اینکه ابن‌شهر آشوب تمام روزگار خود را برای گرفتن جرعه‌ای از علوم آل محمد(ص) به کار گرفت، یادآور شد: آثار او مورد توجه عالمان و دانشمندان است و باید او را مرد سفرهای علمی دانست.جنتی با اعلام اینکه ابن‌شهر اشوب از محضر دانشمندان سنی و شیعه بهره فراوان برد، تصریح کرد: این مسئله نشان از روحیه خاص علمی و تعامل سازنده این علامه دوران دارد. وی خاطر نشان کرد: امروز هم می‌توان از این روحیه الهام گرفت و گفت‌وگوهای علمی را بین شیعه و سنی رواج داد.جنتی با بیان اینکه ابن‌شهرآشوب مظهر جست‌وجوی علمی میان مذاهب اسلامی است، گفت: ابن‌شهرآشوب مدافع تشیع بود و به مخالفان پاسخ‌های مستدل می‌داد.
در بخش پایانی کنگره در ساری پس از رونمایی از آثار منتشر شده و تمبر یادبود آثار نه گانه ابن شهرآشوب از هفت نفر از برگزیدگان به صورت نمادین تقدیر شد. مرحله پایانی این کنگره شنبه دوم آذر در شهرستان قم با سخنرانی آیت‌االله جوادی آملی، به کار خود پایان داد.
دبير کنگره بن المللی ابن شهر آشوب در بخش پایانی کنگره به دستاوردهاي علمي و ماندگار اين رويداد فراملي اشاره کرد و گفت: مجموعه مقالات برگزيده کنگره در دو مجلد منتشر شد که منبع ارزشمندي است که در آن سيره علمي و عملي علامه ابن شهرآشوب ساروي مازندراني از زواياي مختلف مورد بررسي و پژوهش قرار گرفته است.
وي افزود: ترجمه و چاپ مجموعه شش جلدي «المناقب» و مجموعه پنج جلدي «متشابه القرآن» ، چاپ کتاب «شعراءاهل البيت الطاهرين في مناقب آل ابي طالب» تأليف آيت الله علامه سيد عبداللطيف قريشي کوه کمره اي، چاپ کتاب «فقه القرآن» ، تأليف و انتشار کتاب ارزشمند «شناختنامه مصور علماي مازندران» از دوران قاجاريه تا کنون، انتشار کتاب «تذکره الشهدا» ؛ شناختنامه مصور شهداي روحاني مازندران، چاپ کتاب «تأثير حيات علمي و عملي ابن شهرآشوب ساروي مازندراني بر نسل جوان» و انتشار کتاب «المسايل السرويه» شامل پاسخ هاي شيخ مفيد به پرسش هاي ديني مردم ساري در قرن چهارم هجري از ديگر دستاوردهاي علمي اين کنگره است که تا کنون شاهد آن نبوده ايم.
از جمله مقالات ارائه شده و برگزیده در این کنگره «بررسی اسناد و مشایخ در مناقب» بود که با راهنمایی دکتر نعمت الله صفری فروشانی و نگارش سرکار خانم طاهره روحانی ارائه شد. کتاب « مناقب آل ابی طالب» یکی از آثار محمد بن علی معروف به ابن شهر آشوب سروی مازندرانی (م 588 هـ. . ق ) است. ابن شهر آشوب در این اثر ، ضمن جمع آوری روایات گوناگون از مصادر مختلف عامه (اهل سنت) و خاصه (شیعه) و ذکر عنوان منابع، کتاب را تألیف نموده است؛ « مناقب آل ابی طالب » از جمله منابعی است که ارجاعات زیادی به آن داده شده و در شکل دادن باورهای شیعه نقش مهمی دارد اما علی رغم جایگاه آن در میان شیعیان تاکنون مورد بررسی سندی قرار نگرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اسناد در مناقب و پاسخ به این پرسش اصلی است که کتاب مناقب به لحاظ اسناد دهی در تاریخنگاری تشیع از چه جایگاهی برخوردار است. نگارنده در این پژوهش بر اساس بررسی سند متن و با استفاده ازکتب رجالی و روایی، به فرا خور موضوع به مباحثی چون معرفی ابن شهرآشوب و مناقب،اسناد کتاب، طرق نقل حدیث در مناقب، مشایخ بدون واسطه، مشایخ با واسطه و راویان در ابتدای سند پرداخته است.
