آقای دکتر نعمت الله صفری، عضو هیأت علمی جامعة المصطفی العالمیه در پنجمین روز از سلسله نشست های با عاشورا پژوهان به ضرورت توجه به رویکرد تاریخی در تبلیغ اشاره کرد و گفت: روش‌ها و تحلیل‌ها در رویکرد تاریخی، تاریخی است که به وسیله آن می توان دشمنان را هم قانع کرد.
وی در ادامه به انواع رویکردها درباره واقعه عاشورا اشاره کرد و افزود: از رویکردهای مهم نسبت به واقعه عاشورا، رویکردهای کلامی و روایی را می توان نام برد که درون گروهی بوده و تنها ویژه شیعه است اما به وسیله کلام و روایت دشمنان و غیر از شیعیان را نمی توان اقناع کرد، بنابراین رویکرد دیگری به نام رویکرد تاریخی وجود دارد که به وسیله آن می توان دشمن را هم ساکت کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان استفاده دشمن از تاریخ و ابزار تاریخی، ادامه داد: مهم ترین ابزاری که دشمن برای ایجاد شبهه در ذهن مخاطبان و مقابله با تشیع انجام می دهد، استفاده از تاریخ و ابزار تاریخی است به عنوان مثال شبهه ایجاد می کنند که کوفیان از شیعیان بوده و خودشان امام حسین(ع) را کشتند و الان برای کسی که خودشان به قتل رساندند، عزاداری می کنند.
وی با اشاره فایده های رویکرد تاریخی اظهارداشت: نخستین فایده رویکرد تاریخی، افزودن ابزار هدفمندی و روشمندی به ابزار تعهد است؛ شیعه معتقد به رویکرد کلامی و روایی است و اگر به شکل هدفمند از رویکرد تاریخی نیز استفاده شود، کمک بزرگی به نهضت امام حسین(ع) صورت می گیرد.
مدیر گروه مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) با بیان فواید دیگر رویکرد تاریخی بیان داشت: دفاع روشمند در مقابل شبهات دشمن از دیگر ویژگی های تاریخ است به عنوان مثال اگر اشکال شود که چرا امام حسین(ع) به کوفه رفت، بهترین روش پاسخگویی، استفاده از رویکرد تاریخی است.
وی خاطر نشان کرد: تبیین هدفمند قیام عاشورا، فراگروهی و فراگیر شدن نهضت امام حسین(ع) و تبیین عقلانی از نهضت حضرت، ویژگی های دیگر رویکرد تاریخی را تشکیل می دهد علاوه بر این خود مورخ هم وقتی در فضای تاریخی قرار می گیرد می تواند تحریف ها را شناسایی کند.
این پژوهشگر تاریخی با اشاره به عقلایی ندانستن حرکت امام حسین(ع) توسط بعضی از مورخان ابراز داشت: تنها با استفاده از تاریخ می‌توان ثابت کرد که قیام عاشورا و حرکت امام حسین(ع) به سمت کوفه کاری عقلایی بوده است.
وی با بیان بعضی از شبهات تاریخی، خاطرنشان کرد: بعضی عنوان می کنند که چرا امام در مدینه نماند و همان جا قیام نکرد، باید گفته شود که مردم مدینه در طول حیات ائمه(ع) هیچ زمان قدرت مقابله با حکومت مرکزی را نداشتند این جواب از طریق مطالعات تاریخی به دست می آید؛ در مقابله با مورخان محض که نسبت های غلط به قیام امام حسین(ع) می دهند، تبیین تاریخی می تواند مشکل گشا باشد.
صفری در بخش دیگر سخنانش با اشاره به عرصه های تحلیل تاریخی گفت: کسی که می خواهد در حوزه تاریخ کار کند باید به چند عرصه توجه داشته باشد، یکی از این عر صه ها مفهوم شناسی اصطلاحات، در زمان واقعه است به عنوان مثال بیشتر شیعیان علی(ع) در زمان حضرت، شیعیانی بودند که خلیفه اول و دوم را قبول داشته و ولایت علی (ع) را ادامه آن می دانستند در حالی که شیعه اعتقادی حال حاضر این چنین نیست و حضرت را جانشین بلافصل رسول اکرم(ص) می داند.
وی به حمایت این شیعیان سیاسی از بعضی بدعت ها اشاره کرد و افزود: در قضیه نماز تراویح که بدعت بود وقتی امام علی (ع) قصد اصلاح این بدعت را د اشتند، آن ها سوی حضرت شمشیر کشیده و به ایشان اعتراض کردند، این نشان دهنده شیعه واقعی نبودن است.
این استاد حوزه علمیه به بیان عرصه دیگر رویکرد تاریخی پرداخت و خاطر نشان کرد: از دیگر عرصه های تاریخی، شخصیت شناسی افراد مختلف در ظرف زمانی خودشان است، به عنوان مثال اگر شخصیت شناسی درست از امام حسین(ع) صورت گیرد متوجه آن می شویم که حضرت شخصی نبود که از سپاه دشمن درخواست های ذلیلانه داشته باشد.
وی افزود: بستر شناسی از وضعیت های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن زمان از دیگر ویژگی رویکرد تاریخی به شمار می‌رود و جریان شناسی، علت شناسی و بررسی پیامد های واقعه تاریخی، ویژگی‌های دیگر این رویکرد راتشکیل می دهند.
عضو هیأت علمی جامعة المصطفی به تقسیم بندی واقعه تاریخی اشاره کرد و اظهار داشت: واقعه عاشورا باید تقسیم شده و در هر تقسیم بندی مواضع امام، مردم و دشمنان بررسی شود.
وی در پایان به بیان اهمیت تاریخ در عرصه تبلیغ پرداخت و ابراز داشت: مبلغان باید به سلاح تاریخ مجهز شوند در غیر این صورت از همین عرصه ضربه خورده و نمی توان مخاطبان را قانع کرد
