این نشست روز چهارشنبه اول آبان 1392 با حضور دکتر محسن رنجبر و سرکار خانم دکتر بختیاری به عنوان اساتید ناقد و با استقبال دیگر اساتید و پژوهشگران تاریخ اسلام در سالن اجتماعات مرکز تحقیقات سازمان کامپیوتری نور برگزار شد.
جلسه ی نقد نرم افزار سیره معصومان(ع) با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید آغاز و با گزارشی از فرایند شکل گیری و تولید نرم افزارهای تاریخی این مرکز در گروه تاریخ آن پی گیری شد و مهمترین مراحل فرایند پروژه های گروه تاریخ بدین ترتیب بیان گردید:
1. تدوین طرحنامه
2. تهیه فهرست منابع
3. خرید منابع
4. چرخه ورود اطلاعات(اسکن، تایپ، تصحیح، فرمتگذاری عمومی و تخصصی منابع)
5. غنی سازی(ارائه اطلاعات کتب در قالب کتابخانه، درختواره و…
6. اجازه گرفتن از مولف و ناشر
7. همکاری با معاونت فنی برای طراحی امکانات فنی نرم افزار(گرافیک صفحه صفر و صفحات داخلی و…).
ادامه جلسه به معرفی نرم افزارهای تاریخی تولید شده توسط این مرکز اختصاص یافت و شش نرم افزار معرفی شد که عبارت بودند از:
1. نورالسیره 1و2؛
2. تراث 1و2؛
3. دانشنامه نبوی؛
4. تاریخ ایران اسلامی؛
5. جغرافیای جهان اسلام1و2؛
6. سیره معصومان(ع).
نرم افزارهای در دست تولید، بخش دیگری از جلسه بود که نوید تولید نرم افزارهای دیگری در موضوع تاریخ اسلام را داد با عناوینی که عبارتند از:
1. دانشنامه تاریخ تشیع؛
2. جامع منابع تاریخ (مجموعه نرم افزارهای تولید شده در گروه تاریخ)؛
3. گاهشمار نور؛
4. کتابخانه تراجم و کتابشناسی2؛
5. دانشنامه مشاهیر و دانشمندان اسلامی؛
6. اطلس جهان اسلام.
در ادامه جلسه حجت الاسلام و المسلمین سید احمد الحسینی به نمایندگی از مرکز و گروه تاریخ مرکز تحقیقات کامپیوتری نور به معرفی نرم افزار سیره معصومان(ع) و بخشهای مختلف آن پرداخت و کتابخانه ی سیره ی معصومان(ع) را قلب تپنده ی این نرم افزار و هر یک از دیگر نرم افزارهای تاریخی این مجموعه دانست و بخش زندگینامه معصومان(ع) را زمانبرترین بخش نرم افزار معرفی کرد که حدود 6 سال وقت صرف آن شده است. وی در توضیح کارکرد این بخش گفت: کارآیی این بخش، راحت سازی امر پژوهش است به طوری که محقق و کاربر با رجوع به آن می تواند حجم وسیعی از اطلاعات مورد نظر خود را بیابد که یاریگر او در ادامه مسیر پژوهش است.
نقد ناقدان به نرم افزار سیره معصومان با سخنان دکتر رنجبر آغاز شد. وی نقدهای خود را به معنای نادیده گرفتن مزایای نرم افزار ندانست و گفت مطالبی که مطرح می شوند بیشتر جنبه پیشنهادی دارند. دکتر رنجبر در نخستین انتقاد، به نام نرم افزار انتقاد کرد و خاطرنشان شد: عنوان نرم افزار، سیره معصومان(ع) است ولی محتوا سازگاری چندانی با عنوان ندارد. چون سیره بر جنبه های رفتاری معصومان اطلاق می شود ولی مطالب گردآوری شده در این نرم افزار تاریخ و سرگذشت معصومان(ع) است. وی پیشنهاد کرد برای رفع این نقیصه عنوان نرم افزار در نسخه های بعدی به «تاریخ و سیره معصومان(ع)» تغییر بیابد.
عدم ضبط دقیق نام برخی از کتابها از جمله نقدهای دیگر این منتقد بود. وی برای نمونه به کتاب «مناقب آل ابی طالب» اشاره کرد که در نرم افزار با نام «المناقب» ضبط شده است. در موردی نیز اشاره شد به کتاب «حیات فکری و سیاسی امامان شیعه» که با عنوان «حیات فکری و سیاسی ائمه» درج شده است.
دکتر رنجبر در گام بعدی به جای خالی برخی از کتابها در این نرم افزار و در مقابل به اضافه بودن برخی از این کتابها در نرم افزار سیره معصومان پرداخت.
یکی دیگر از انتقادها وجود نام برخی از کتابها در کتابخانه نرم افزار و فقدان متن این کتابها در نرم افزار بود.
این منتقد نرم افزار را در برخی موارد نیازمند بررسی دقیقتر و تطابق با متن کتاب های استفاده شده دانست و به عنوان نمونه به کتاب سازمان وکالت نوشته دکتر جباری اشاره کرد. او در پایان به فرمت های متعدد ارائه شده از نرم افزار ها هم انتقاد کرد و خواستار یکسان سازی فرمت های نرم افزارهای مرکز تحقیقات سازمان کامپیوتری نور شد.
سرکار خانم دکتر بختیاری انتقادهای خود بر نرم افزار سیره معصومان(ع) را با این پرسش آغاز کرد که خط کش تعیین کننده طراحان این نرم افزار که کتابی باشد و کتابی نباشد چیست؟ ضرورت و دلیل انتخاب کتابها چه بوده؟ چرا بسیاری از کتابهای لازم از قلم افتاده اند و برخی کتابهای غیر لازم آمده اند؟
دکتر بختیاری به همپوشانی نرم افزار سیره معصومان(ع) و دانشنامه نبوی اشاره کرد و این را نقصی برای مجموعه دانست. وی در بخش نگارخانه، فقدان منابع نقشه ها و عدم قابلیت پرینت از نقشه ها خاطرنشان کرد و خواستار برطرف شدن آنها شد. او پیشنهاد داد در بخش منابع، منابع قدیم و جدید تفکیک شوند.
وجود اغلاط تایپی و ضعف کتابخانه انگلیسی این نرم افزار هم از نکات دیگری بود که دکتر بختیاری بدان اشاره کرد. او پیشنهاد داد بخش سیره از کتابهای صحاح ستّه نیز به عنوان کتابهایی تاریخی، فارغ از ارزشگذاریهای مذهبی به نرم افزار سیره معصومان(ع) اضافه شود.
دکتر بختیاری پیشنهاد داد امکان انتخاب و دریافت فایل یک کتاب به صورت مجزا و مستقل و به صورت یکجا در نرم افزار گنجانده شود و به حوزه جغرافیایی شیعیان و پیروان معصومان(ع) نیز در نمایه های نرم افزار توجه شود.
این منتقد در پایان پیشنهاد داد مرکز تحقیقات کامپیوتری نور در کنار تولید نرم افزار به تولید کتابهای دیجیتالی هم توجه کند و به موازات آن به سوی تولید نرم افزارها و سایتهای تعاملی و دو سویه گام بردارد.
پس از پایان سخنرانی دکتر بختیاری، دکتر منصور داداش نژاد مدیر گروه تاریخ و جغرافیای معاونت پژوهشی مرکز تحقیقات کامپیوتری نور و آقایی سید احمد الحسینی به پرسش ها و انتقادهای ناقدان محترم پاسخ دادند.
دکتر داداش نژاد گفت: در تعریف پروژه ها قطعاً معیار و خط کش داریم و هر روز هم این معیار دقیق تر و بهتر می شود. او فقدان برخی از کتابها در نرم افزار را به دلیل عدم تمایل برخی از ناشران و مولفان به همکاری با نرم افزار دانست و گفت: من به شخصه معتقد نیستم که نرم افزار شدن کتابها به فروش آنها لطمه می زند. برعکس ما این کتابها را در ویترین می آوریم و این به نفع کتابهاست.
وی مخاطبان این نرم افزار را مختصصان دارای تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری دانست و وجه وجودی این جلسه نقد را تصمیم و عزم جدی مجموعه برای تولید نرم افزار سیره معصومان2 دانست.
حجت الاسلام الحسینی نیز به زمانبر بودن چرخه ورود اطلاعات اشاره کرد و گفت: چرخه ورود اطلاعات، یک چرخه زمانبر و فوق العاده هزینه بر است. برخی از کتابها وارد نشده اند چون بعد از بسته شدن این چرخه زمانی که بعضا برای برخی نرم افزارها شش سال تا هفت سال طول می کشد، آمده اند.
وی خاطرنشان کرد: برخی از نرم افزارها در قالب وب اضافه شده و فعلا در قالب وب1 و بعدها در قالب وب2 یا به قول معروف دانلود و آپلود اضافه خواهند شد.
/ انتهای پیام/
