جلسه دفاع از پایان نامه سطح سه حوزه علمیه با عنوان: «خاندان عنازی» در محل برگزاری جلسات دفاعیه شورای مدیریت حوزه علمیه قم واقع در مدرسه دارالشفاء راس ساعت 19 روز یکشنبه مورخ: 6/12/91 برگزار شد. در پایان این جلسه و پس از بیان اشکالات از طرف داور و نیز سخنان نویسنده و اساتید راهنما و مشاور، نظر هیئت داوران اعلام و پایان نامه با رتبه عالی و نمره نوزده و نیم پذیرفته شد.
عنوان: «خاندان عنازی»
استاد راهنما: حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید رضا مطهری
استاد مشاور: حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسین حسینیان مقدم
استاد داور: دکتر داداش نژاد
نویسنده: حجت الاسلام سید زین العابدین رشید کوهستانی
خلاصه ای از پایان نامه
خاندان عنازی از جمله خاندان های کردی هستند كه با توجه به شرايط خاص سياسي و نظامي نيمه دوم قرن چهارم هجري موفق به تشکیل حکومت شده و بيش از يك قرن بر مناطق قابل توجهي از غرب ايران همچون دينور، حلوان، شهرزور، دقوقا و قرميسين(كرمانشاه) حکومت کردند.
ضعف و سستي خلافت عباسی، بروز اختلافات درون خانداني بين دولتمردان آل بويه و همچنين نفوذ و قدرت نظامی برخي از بزرگان عنازي زمينه تشكيل حكومت را براي آنها فراهم كرد. ابوالفتح محمد بن عناز بنیانگذار حکومت عنازیان توسط بدر بن حسنويه از حاكمان محلي غرب ايران، به خدمت گرفته و به عنوان سردار سپاه او حكومت مناطقي همچون حلوان، شهرزور و كرمانشاه را در اختیار گرفت و با بهره مندي از اين موقعيت، در سال 381 ادعاي استقلال كرد و عملاً حكومت عنازيان را بنيان نهاد. ابوالفتح پس از بيست سال حكمراني، در سال401، درگذشت و پسرش «ابوالشوك» جانشين او شد. ابوالشوک موفق شد با شكست دادن طاهر بن هلال برزيكاني در سال 406، حكومت حسنويه(۳۴۸-۴۰۵ق.) را از ميان بردارد. پس از مرگ ابوالشوك، اختلافات بين خاندان عنازي از جمله برادران و پسرش تشديد شد و هركدام در گوشه اي مدعي حكومت شدند. از يك طرف برادرش مهلهل ادعاي عمارت كرد و با نيروهاي خود بر سُعدي پسر ابوالشوك يورش برده و تمام متصرفات او را در اختيار گرفت و از سوي ديگر سُرخاب بن محمد بن عناز به قلمرو برادر زاده اش سُعدي حمله كرده و «بندنيجين» را به تصرف خود در آورد. بدین ترتیب اختلافات درون خاندانی عنازیان آغاز شده و گاهی اوقات مدعیان حکومت برای غلبه بر رقیبان خود دست دوستی به سوی دشمنان خارجی همچون سلجوقیان دراز می کردند و بدین ترتیب زمینه ضعف و زوال حکومت عنازیان فراهم گردید.
در این رساله ضمن بررسی جغرافیای محل سکونت عنازیان و عوامل و زمینه های شکل گیری حکومت آنها، روابط سیاسی و نظامی آنها با حکومت ها و دولتهایی همچون عباسیان، آل بویه، غزنویان، سلجوقیان، حسنویه و بنی مزید و نیز عوامل و زمینه های ضعف و زوال حکومت این خاندان مورد بررسی قرار گرفته است.
در رابطه با فعالیت های علمی و فرهنگی عنازیان، مطالعات اینگونه بدست می دهند که حاکمان عنازی بیشترین توان و امکانات خود را صرف جنگ و نبرد با دشمنان خارجی و رقیبان داخلی کرده و اقدام قابل توجهی در عرصه علم و فرهنگ انجام نداده اند.
يكي از مهمترين مسائل مبهم در رابطه با اين خاندان مذهب آنهاست، بگونه اي كه در رابطه با مذهب عنازيان، نمي توان بطور قطع و يقين اظهار نظر كرد، البته با توجه به قرائن و شواهد موجود مانند روابط سياسي با آل بويه، حضور در حکومت آل حسنويه شیعی مذهب و نيز اشعار برخي از بزرگان عنازی همچون ابوالشوك فارس بن محمد بن عناز در وصف ائمه(ع) مي توان گفت عنازيان داراي گرايشات شيعي بوده اند.
{jcomments on}
