تاریخ افغانستان
سید محمد جمال موسوی
معرفی كتاب تاريخ معاصر افغانستان
این کتاب از سوی سيدمحمد جمال موسوي به رشته تحریر درآمده و توسط سيدعلي مشكات ویراستاری شده و به وسیله نشر اسماعيليان در تیراز 1000 نسخه به چاپ رسیده و با تلاش موسسه آموزشي اهل بيت(ع) توزیع گردیده است.
كتاب تاريخ معاصر افغانستان با توجه به فقدان متن درسي مناسب براي دانش آموزان سوم دبيرستان تهيه شده است و تلاش شده تا تصويري روشن و قابل فهم از تاريخ معاصر كشور افغانستان ارائه گردد. عنوان‌ها و مباحث كتاب به‌‌گونه‌اي انتخاب شده كه دانش آموزان بتوانند در يك زنجيره مرتبط باهم، توالي رويدادهای افغانستان را دنبال كنند. تلاش بسياری در این کتاب صورت گرفته تا از طولاني شدن خسته كنندهي مباحث و اختصار مخل فهم، پرهيز گردد. در ادامه يادآوري چند نكته مفید است:
1- ترتيب دروس براساس آمد و شد حاكمان و حوادث مهم هر دوره، تنظيم گشته و تمام مباحث در بيست درس ارائه شده است، كه با توجه به تعداد جلسات درس تاريخ در يك سال، معلمان مي‌توانند با صلاحديد خود بر مباحث و اهداف برخي دروس تأمل و درنگ بيشتري داشته باشند.
2- سال‌هاي طولاني مهاجرت موجب گشته تا نسل‌هاي دوم و سوم مهاجران افغانستاني در ايران به دليل تحصيل در مدارس جامعه ميزبان و تاثيرپذيري از ارزش‌ها و فرهنگ آن، از كشور خود بي اطلاع مانده، يا كمترين اطلاعی از آن داشته باشند.اين عدم یا کمی اطلاع مي‌تواند به ويژه نوجوانان و جوانان مهاجر را كه در سنين و دوره هويت يابي قرار دارند دچار بحران هويت و به ويژه چالش با هويت ملي نماید. اگر چاره و راهكاري براي شناساندن هويت و به ويژه هويت ملي‌شان ارائه نگردد، تبعات به مراتب بدتري به دنبال خواهد داشت. يكي از بهترين راهكارها براي شناخت خود و شكل‌گيري هويت ملي،مطالعه‌ي تاريخ مي‌باشد. تاريخ يادآور لحظه‌هاي شورانگيزي است كه ملتي براي بقاي خود آفريده و تلاش كرده راه زندگي، غرور و اعتماد را براي آيندگان هموار كند.مطالعه تاريخ و آشنايي با سرگذشت گذشتگان و افتخاراتي كه آنان آفريده‌اند، هم باعث ايجاد و تداوم وحدت ملي و هم آمادگي بيشتر آنان براي خدمت به كشور و علاقه مندي به آن مي‌گردد.با كمال تاسف امروزه، ميزان و كيفيت آگاهي نوجونان و جوانان كشور و حتی بسياري از دارندگان تحصيلات عالي، از تاريخ و جغرافياي افغانستان بسيار كم و اندك مي‌باشد. پرواضح است فردي كه آگاهي كافي از تاريخ كشور و مردم خود نداشته باشد، مانند مسافري است كه نمي داند در چه مسيري راه مي‌پيمايد و به كجا مي‌رود.
3- نگارنده در طول سال‌هاي تدريس در مدارس خودگردان در دو مقطع راهنمايي و متوسطه به خوبي متوجه اين مهم گشته است. كتاب هاي دروس تاريخ در اين مقاطع، حاوي مطالب اندك درمورد تاريخ و مردم افغانستان مي‌باشد. براي جبران اين كمبود گرچه در اين سال ها از سوي فرهنگيان و معلمان هم وطن، تلاش هاي خوبي صورت گرفته است، اما به نظر نگارنده كه فارغ اتحصيل ارشد تاريخ تمدن مي باشد مطالب ارائه شده، كم عمق، بسيار خلاصه و محافظه‌كارانه مي‌باشد، اگرچه تاريخ معاصر از آنجايي كه بيان پديده‌هايي است كه هنوز ملموس و در جريان مي باشد و با احساسات افراد و گروه‌ها سروكار دارد، ممكن است براي عده‌اي ناخوشايند باشد، اما بايد گفت، نمي توان از راه غير واقع به حقيقت رسيد.
4- در اين نوشتار تلاش شده تا در عين پرهيز از نكات اختلاف برانگيز و يك سونگرانه، حقايق تاريخي كشور در سده‌هاي اخير در حد فهم مخاطبان آن( دانش آموزان دورهي متوسطه) بيان گردد. هم چنين سعي شده تا از بيان خبري صرف تاريخ پرهيز شود و ارائه مطالب به گونه‌اي باشد كه دانش آموزان، خود به تحليلي از وقايع برسند. طرح برخي سئوال‌ها در قسمت پرسش‌هاي هر درس، براي تعقيب اين هدف مي‌باشد.
